پروپوزال نگرش به خشونت علیه زنان در مردان و بررسی رابطه آن با سرمایه فرهنگی (docx) 84 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 84 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
دانشگاه علامه طباطبایی
دانشکده علوم اجتماعی
پایان نامه جهت دریافت کارشناسی ارشد مطالعات زنان
عنوان:
استاد راهنما: دکتر محمد تقی کرمی قهی
استاد مشاور:دکتر محمد حسین پناهی
دانشجو: زهرا شهریاری
تقدیم
به روح بزرگوار پدرم که عالمانه به من آموخت تا چگونه درعرصه زندگی، ایستادگی را تجربه نمایم
و
مادر مهربانم که بوسه ای باید زددست هایی رامی شویند غبار خستگی روزگار راوسیراب می کنند روح تشنه را
وبه همسر مهربانم که در تمام طول تحصیل همراه و همگام من بوده است.
تقدیر و تشکر
شایسته است از استادان فرهیخته جناب آقای دکتر کرمی و آقای دکتر پناهی که با کرامتی چون خورشید ، سرزمین دل را روشنی بخشیدند و گلشن سرای علم ودانش را با راهنمایی های کار ساز و سازنده بارور ساختند ; تقدیر و تشکر نمایم.
چکیده
یکی از عوامل که در مواجهه با خشونت علیه زنان باید به آن توجه کرد نگرش مثبت به آن میباشد.نگرشها به خشونت علیه زنان متفاوت است اما نگرش مردان در بستر فرهنگی خود عامل مهمی در پیدایش و باز تولید خشونت علیه زنان است. بنابراین محقق به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که نگرش به خشونت علیه زنان در میانمردان مورد مطالعه چقدر است و آیا رابطه ای با سرمایه فرهنگی و انواع آندارد؟ بدین منظور ادبیات تحقیق در این زمینه فراهم شد و بر اساس آن فرضیه های تحقیق مطرح گردید. در حوزه ی نگرش از تئوری ها ی روان شناسی اجتماعی می توانبه نظریه کرچ، کراچفیلد و بالاچی، روزن اشتیل، گرونبرگ، تزیشه و کرومکا، الپورت، الیزابت نوئل، شرطی سازی کنشگر، بندورا و کارکردی اشاره کرد.و اما در تئوریهای جامعه شناسی می توان به مانهایم، کالینز، نیو کامب، منابع اجتماع پذیری، تضاداشاره کرد.در نهایت برای تدوین چهارچوب نظری از نظریات کرچ، کراچفیلد و بالاچی استفاده شد. این تحقیق با روش کمی و با استفاده از ابزار پرسشنامهانجام شدهاست. جامعه ی آماری این تحقیق مردان متاهل ساکن شهرستان پاوه واقع در استان کرمانشاه می باشند. نمونه ی آماری این تحقیق بر اساس فرمول کوکران محاسبه شده است و از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک استفاده شده است. متغیر مستقل در این تحقیق سرمایه فرهنگی و متغیر وابسته نگرش به خشونت علیه زنانمی باشد. یافته های تحقیق نشان داده است که رابطه ی سرمایه فرهنگی عینیت یافته و نگرش مردان به خشونت علیه زنان تایید نشده است. از طرفی رابطه ی سرمایه فرهنگی نهادینه شده و تجسد یافته و نگرش مردان به خشونت علیه زنان تایید شده است. در پایان نگارنده ضمن بیان یک نتیجه گیری کلی، به ارائه ی راهکارهایی به عنوان پیشنهادات تحقیق پرداخته است.
کلید واژه ها :نگرش، خشونت علیه زنان، سرمایه فرهنگی، سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی تجسد یافته، سرمایه فرهنگی نهادینه شده
فهرست مطالب
فصل اول1
کلیات تحقیق1
مقدمه1
بیان مساله3
ضرورت و اهمیت تحقیق4
اهداف تحقیق6
خشونت علیه زنان در جهان7
پیشینه تجربی تحقیق در ایران10
جمع بندی تحقیقات16
فصل دوم18
مفاهیم و مبانی نظری18
مقدمه19
تعریف مفاهیم20
نگرش20
اجزای نگرش21
ویژگی29
کارکرد نگرش31
خشونت33
خشونت فیزیکی35
خشونت روانی 36
خشونت جنسی37
خشونت اقتصادی38
سرمایه فرهنگی38
سرمایه فرهنگی تجسدی49
سرمایه فرهنگی عینیت یافته50
سرمایه فرهنگی نهادینه شده51
نظریه های نگرش51
نظریه های نگرش از دیدگاه روان شناسی اجتماعی51
نظریه کرچ ،کراچفیلدو بالاچی51
نظریه روزن اشتیل و هروشکا52
نظریه الیزابت نوئل- نئومن53
نظریه تزیشه و کرومکا54
نظریه بندورا54
نظریه شرطی سازی کنشگر55
نظریه الپورت56
نظریه گرونبرگ57
نظریه ناهماهنگی شناختی58
نظریه زایونک58
نظریه های نگرش از دیدگاه جامعه شناسی60
نظریه کالینز61
نظریه تضاد62
نظریه هربرت بلومر 62
نظریه یادگیری اجتماعی63
نظریه نیوکامب64
چهارچوب نظری65
فرضیه های تحقیق67
مدل تحقیق69
فصل سوم 70
روش تحقیق70
مقدمه71
روش تحقیق71
جامعه آماری72
واحد تحلیل73
تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم74
ابزار جمع آوری اطلاعات93
روایی93
پایایی94
فصل چهارم96
تحلیل داده ها96
مقدمه97
یافته های توصیفی97
یافته های تحلیلی107
فصل پنجم128
نتیجه گیری و پیشنهادات128
مقدمه129
خلاصه و نتیجه گیری130
پیشنهادات142
مشکلات تحقیق143
راهکار ها و پیشنهادات144
منابع 145
فهرست جداول
جدول شماره )1-4(: توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب به "سن"97
جدول شماره (2-4 ) : توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب "وضعيت اشتغال"98
جدول شماره(3-4 ): توزیع پاسخگویان بر حسب " نگرش عاطفی به خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)"99
جدول شماره( 4 -4) : توزیع پاسخگویان بر حسب "نگرش شناختی به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی،روانی واقتصادی)"100
جدول شماره(5-4): توزیع پاسخگویان بر حسب " نگرش (کنشی) رفتاری به انواع خشونت علیه زنان( فیزیکی،روانی و اقتصادی)"101
جدول شماره(6- 4): توزیع پاسخگویان بر حسب نگرش افراد نسبت به "خشونت به زنان در خانواده"102
جدول شماره (7 -4): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي تجسد يافته"103
جدول شماره(8-4): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي عينيت يافته"104
جدول شماره(9 -4 ): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي نهادينه شده"105
جدول شماره (10-4): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي"106
جدول شماره(11-4) : رابطه بین سن افراد و نگرش آنها نسبت به
خشونت به زنان در خانواده107
جدول شماره(12-4) : رابطه بین وضعيت اشتغال افراد و نگرش آنها نسبت به خشونت به زنان در خانواده108
جدول شماره(12-4) : رابطه بین وضعيت اشتغال افراد و نگرش آنها نسبت به خشونت به زنان در خانواده109
جدول شماره(13-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي تجسد يافته و نگرش عاطفی آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)110
جدول شماره(14-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي عينيت يافته و نگرش عاطفی آنها به انواع خشونت خانگی (فیزیکی، روانی و اقتصادی)111
جدول شماره(15-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي نهادينه شده نگرش عاطفی آنها به انواع خشونت خانگی (فیزیکی، روانی و اقتصادی)112
جدول شماره(16-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي و نگرش عاطفی آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)113
جدول شماره (17-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي عينيت يافته و نگرش شناختي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)114
جدول شماره (18-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي نهادينه شده و نگرش شناختي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)115
جدول شماره (19-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي تجسد يافته و نگرش شناختي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)116
جدول شماره(20-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي و نگرش شناختي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)117
جدول شماره(21-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي عينيت يافته و نگرش کنشي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)118
جدول شماره(22-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي نهادينه شده و نگرش کنشي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)119
جدول شماره)23-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي تجسد يافته و نگرش کنشي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)120
جدول شماره(24-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي و نگرش کنشي آنها به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)122
جدول شماره(25-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي عينيت يافته و نگرش آنها نسبت به خشونت علیه زنان123
جدول شماره(26-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي نهادينه شده و نگرش آنها نسبت به خشونت علیه زنان124
جدول شماره(27-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي تجسد يافته و نگرش آنها نسبت به خشونت علیه زنان125
جدول شماره(28-4): رابطه بین ميزان برخورداري افراد از سرمايه فرهنگي و نگرش آنها نسبت به خشونت علیه زنان126
فهرست نمودار
نمودار شماره )1-4(: توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب به "سن"98
نمودار شماره (2-4 ) : توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب "وضعيت اشتغال"99
نمودار شماره(3-4 ): توزیع پاسخگویان بر حسب " نگرش عاطفی به خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)"100
نمودار شماره( 4 -4) : توزیع پاسخگویان بر حسب "نگرش شناختی به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی،روانی واقتصادی)"101
نمودار شماره(5-4): توزیع پاسخگویان بر حسب " نگرش (کنشی) رفتاری به انواع خشونت علیه زنان( فیزیکی،روانی و اقتصادی)"102
نمودار شماره(6- 4): توزیع پاسخگویان بر حسب نگرش افراد نسبت به "خشونت به زنان در خانواده"103
نمودار شماره (7 -4): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي تجسد يافته"104
نمودار شماره(8-4): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي عينيت يافته"105
نمودار شماره(9 -4 ): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي نهادينه شده"106
نمودار شماره (10-4): ميزان برخورداري افراد از "سرمايه فرهنگي"107
مقدمه
تعریف مفاهیم
نگرش(Attitude)و تعریف آن
عناصر و اجزای نگرش
نگرش ها از سه عنصر تشکیل می شوند:
الف) عنصر شناختی:"
ب) عنصر احساسی(بعد عاطفی)
ج) عنصر آمادگی برای عمل (بعد رفتاری):
نگرشهای مبتنی بر شناخت:
نگرشهای مبتنی بر عواطف:
نگرش مبتنی بر آمادگی عمل:
عوامل تبیین کننده نگرش ها را به طور عام می توان به صورت زیر بر شمرد :
اجتماعی شدن
پایگاه اقتصادی اجتماعی
پایگاه ( موقعیت )
تفاوت نسلها
تجربه اجتماعی منحصر بفرد در یک شخص
رابطه نگرش با دیگر مفاهیم نزدیک
پ) نگرش و علاقه
ث) نگرش و پیش داوری
ویژگی های نگرش
کارکرد نگرش ها
کارکرد تطابق ( سازگاری)
کارکرد دفاع از خود
کارکرد ابراز ارزش ها
کارکرد آگاهی
انواع خشونت علیه زنان
الگوهای رفتاری خشونت
خشونت فیزیکی( Physical Violence)
خشونت روانی(Psychological Violence)
خشونت جنسی( Sexual violence)
خشونت اقتصادی( Economic Violence)
مفهوم سرمایه فرهنگیو انواع آن( Cultural Capital)
مفهوم سرمایه فرهنگی از دیدگاه بعضی از متفکرین داخلی
کارکردهای سرمایه فرهنگی
سرمایه فرهنگی درونی شده( تجسدی( Embodiment of cultural capital
نظریه های نگرش
: 259).
نظریه تزیشه و کرومکا
رویکرد کارکردی
نظریه شرطی سازی کنشگر
نظریه الپورت
نظریه گرونبرگ
نظریه ناهماهنگی شناختی
نظریه زایونک
رویکرد نظری به نگرش از دیدگاه جامعه شنا سی
نظریه کالینز
نظریه تضاد
نظریه هربرت بلومر
نظریه یادگیری اجتماعی
نظریه نیوکامب
چهارچوب نظری
فرضیه اصلی تحقیق
فرضیه های فرعی تحقیق
مدل تحقیق
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
خشونت علیه زنان پدیده ای است که در آن زن مورد اعمال زور و تضییع حق از سوی جنس مخالف (مرد) قرار می گیرد. به هر نوع عمل و یا احتمال رفتاری که به آسیب جسمی، جنسی، روانی یا محرومیت و عذاب منجر شود خشونت علیه زنان گفته می شود(نهاوندی،126:1386). در مورد جهانی بودن خشونت علیه زنان، آمار و ارقام زیادی وجود دارد و نیز در ایران هم وضعیت درباره خشونت علیه زنان زیادی گزارش داده می شود به طوری که می توان گفت نگرش مثبت به خشونت علیه زنان در جامعه آن را تشدید می کند و آن را در جامعه و خانواده ها رواج می دهد چنین نگرشی به خشونت علیه زنان در هر جامعه دلایل خاص خود را دارد و چنان به نظر می رسد در نظام نگرشی مرد سالار، اشکالی از خشونت مردان در خانواده طبیعی محسوب می شود و برای زنان به صورت بخشی از زندگی عادی شان به حساب می آید.لذا بیش از سه دهه است که گروه های حامی زنان می کوشند با نگرش ها و اعتقاداتی که خشونت علیه زنان را تقویت می کند، به طور گسترده ای مبارزه کنند. شناسایی افکار و باورهایی که نگرش های مردان به خشونت علیه زنان را شکل می دهند،مهم هستند چرا که با شناسایی این نگرش ها در مردان می توان از گسترش خشونت علیه زنان جلوگیری کرد و این آسیب را در جامعه کاهش داد. با شناخت این نگرش ها، می توان برنامه های موثری را برای رویارویی با این نگرش ها – که اسطوره شده اند- طراحی و اجرا کرد( اندرسون و همکاران، 1977: 127). عوامل زیادی هستن که بر نگرش های مردان به خشونت علیه زنان تاثیر می گذارد در این تحقیق تاثیر سرمایه فرهنگی مردان بر نگرش آنان به این پدیده مورد بررسی قرار میگیرد. سرمایه فرهنگی متفاوت می تواند یکی از عوامل موثر بر نگرش مردان به خشونت علیه زنان باشد که از طریق فرایند جامعه پذیری اعمال نفوذ می کند. در واقع در این تحقیق در پی پاسخ به این مسئله می باشد که میزان سرمایه فرهنگی چه تاثیری بر نگرش مردان نسبت به خشونت خانگی دارد؟
بیان مساله
نگرش، یکی از عوامل اصلی و موثر در رفتار است و در تمام کارکردهای شخصیت گروهی و اجتماعی افراد اثر ویژه ای می گذارد. شدت و ضعف هر نگرشی در کیفیت رفتار نتایج متفاوتی می آفریند.در حقیقت مردان از جمله مهمترین گروههای مرجعی هستندکه اعضای خانوادهارزش های مورد قبول خود و نگرشهایشان را از این گروه تقلید یا اقتباس می کنند و در فرایند جامعه پذیری نسل اینده تاثیر بسزایی دارند. مطالعه و علل و عوامل رفتار و انگیزه های متنوع که انسآنها رابه انجام کنش های خاص وا می دارد یکی از جالب ترین مباحث روانشناسی اجتماعی و جامعه شناسی است. و همچنین خشونت علیه زنان به عنوان یکی از عوامل اثرگذار در بروز نا هنجاری ها و آسیب های اجتماعی از موضوع های مورد بررسی جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی است.یکی از عوامل که در مواجهه با خشونت علیه زنان باید به آن توجه کرد نگرش مثبت به آن می باشد.نگرشها به خشونت علیه زنان متفاوت است اما نگرش مردان در بستر فرهنگی خود عامل مهمی در پیدایش و باز تولید خشونت علیه زنان است و با آگاهی از نگرش مردان به این مسئله است که می توان گفت که آیامردانزمینه ساز خشونت هستند. خشونت علیه زنان پدیده ای است که در تمام جوامع و در تمام اقشار و طبقات آن صرف نظر از موقعیت اجتماعی و سطح تحصیلات شان دیده می شود و به عبارتی دیگر خشونت علیه زنان علیه زنان امری جهانی است. اشترواس و گلز (1986) گزارش دادند که 28% درصد زنان مورد بررسی آنان در ایالت متحده گفته اند که حداقل یک مرتبه خشونت فیزیکی را در زندگی با شریک خود تجربه کرده اند. در خاورمیانه 32% درصد زنان طبق گزارش حاج یحیی (1997) در طول یکسال گذشته مورد بدرفتاری فیزیکی قرار گرفته اند. خشونت علیه زنان در سطوح بالاتری میانزنان ناحیه کیسی در کنیا گزارش شده است. ریکس گزارش داد که 58% درصد زنان در کیسی طبق گفته خود اغلب و یا گهگاه مورد ضرب و شتم قرار می گیرند (423 : 2000 ،Huch). در ایران هرگز آمار رسمی و دقیقی از خشونت علیه زنان اعلام نشده است.یکی از عوامل موثر بر خشونت علیه زنان، نگرش مردان نسبت به این پدیده است.با شناخت نگرش ها می توان به پیش بینی هایی در مورد تجربیات قبلی و رفتارهای بعدی افراد دیگر در وضعیت های خشن نایل شد( اندرسون و همکاران،1977 : 126).
یکی از روش هایی که محققان اجتماعی می توانند ایفا کنند، شناسایی باورها و نگرش هایی است که مردم درباره خشونت و قربانیان دارند. با شناخت این نگرش ها، می توان برنامه های موثری را برای رویارویی با این نگرش هاطراحی و اجرا کرد(اندرسون و همکاران، 1977: 127). از طرف دیگر نگرش مردان خود تحت تاثیر عوامل مختلفی است که در این تحقیق تاثیر سرمایه فرهنگی مردان بر نگرش آنان به این پدیده مورد بررسی قرار میگیرد. سرمایه فرهنگی متفاوت می تواند یکی از عوامل موثر بر نگرش مردان به خشونت علیه زنان باشد که از طریق فرایند جامعه پذیری اعمال نفوذ می کند.سرمایه فرهنگی، گرایش ها، عادت های دیرپایی هستند که از طریق فرایند جامعه پذیری حاصل می شوند و نیز شامل اهداف ارزشمند( صلاحیت های تحصیلی، فرهیختگی)این مفهوم به فراخور مکانیزم های بررسی روابط اجتماعی امکان نگرش ها و تفاسیر متنوعی در مورد روابط بشری را مقدور می سازد. و مسئله این است که اگر سرمایه فرهنگی متفاوت که درجامعه جریان دارد چه تاثیری بر نگرش مردان به خشونت علیه زناندارد وآیا سرمایه فرهنگی قادرخواهد بود نگرشهای مثبت را در زندگی اجتماعی بارور سازد.از آنجایی که بررسی پدیده ها و مسایل اجتماعی از دغدغه های اساسی جامعه شناسی می باشد در این راستا است که تحقیق حاضر شکل یافته است تا بتواند به بررسی نگرش در خصوص یکی از آسیب های اجتماعی (خشونت علیه زنان) بپردازد. در واقع در این تحقیق در پی پاسخ به این مسئله می باشد که میزان سرمایه فرهنگی چه تاثیری بر نگرش مردان نسبت به خشونت علیه زنان دارد؟
ضرورت و اهمیت تحقیق
نگرش مقدمه ای است بر عمل. هر رفتاری که از فرد سر میزند با نوعی نگرش همراه است اگر نگرش را مقدمه عمل بدانیم هر نگرش خاص به یک پدیده یا مقوله خاص، آمادگی خاصی در فرد برای عمل ایجاد می کند در نتیجه نگرش مردان به خشونت علیه زنان و نوع احساس و جهتگیری آنان نسبت به این پدیده می تواند در مسائل اجتماعی و خانوادگی آنان موثر باشد .دلایل گوناگونی را می توان برشمرد که دال بر اهمیت مطالعه و بررسی درباره ی مساله ی خشونت علیه زنان باشد.خشونت ممکن است اثرات طولانی مدت بر وجود و رفتار قربانی بگذارد و سلامت جسمی – روانی و قدرت سازگاری او را کاهش دهد و روابط خانوادگی و اجتماعی او را از حال عادی خارج نماید. زنان اغلب از ماهیت درهم پیچیده تاثیرات احساسی و فیزیکی خشونت و بد رفتاری صحبت می کنند. هر عمل خشونت آمیز و بدرفتاری درخود عوامل روان شناختی مثل تحقیر، خجالت، ایجاد سلطه و اعمال قدرت را در بر می گیرد. بنابراین هیچ معلول فیزیکی جدای از معلول های روانی دیگر نمی باشد (Humphreyes &Thiara ،: 2003 129). اگر زنان را به عنوان رکن اصلی خانواده در نظر بگیریم خواهیم دید که منبع عظیمی از نیروی انسانی راکه مورد خشونت علیه زنان قرار گرفته اند مورد غفلت واقع شده اند.اثرات خشونت فقط به زنان محدود نمیشود بلکه کل خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد.گرچه درباره ی رابطه سرمایه فرهنگی با آسیب های اجتماعی تحقیق صورت نگرفته است اما از مهمترین فرضیه های مطرح شده در زمینه سرمایه فرهنگی، تاثیر آن بر آسیب های اجتماعی است. بدین ترتیب یکی از ضرورت های بحث سرمایه فرهنگی در ایران وجود آسیب و افزایش مشکلات اجتماعی است. با این توصیف، از آنجا که پژوهشی در زمینه سرمایه فرهنگی و نگرش مردان به خشونت علیه زنان انجام نشده است و شناخت و دریافت درستی از نگرش مردان به خشونت علیه زنان وجود ندارد و هم چنین وجود چنین آسیبی در خانواده ها که می تواند نهاد خانواده را با چالش های بنیادی روبه رو سازد لذا انجام چنین پژوهش هایی بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.اهمیت موضوع در این است که طبق نتایج بدست آمده در این تحقیق سرمایه فرهنگی تاثیری مهمی در نگرش مردان به خشونت علیه زنان داشته و عامل تاثیر گذاری در نگرش مردان به خشونت علیه زنان بوده است. و هرچه مردان سرمایه فرهنگی بالایی را تصاحب کنند به نوعی آگاهی خود را از مسایل اجتماعی بالا می برند و به نگرش بهتری به خانواده و مسایل اجتماعی آن دارند.
اهداف تحقیق
در این تحقیق برانیم که تا با بررسی نگرش مردان به خشونت علیه زنان تاثیرسرمایه فرهنگی را بر نگرش مردان به خشونت علیه زنان را بسنجیم. می خواهیم بدانیم در سرمایه فرهنگی های متفاوت چه تاثیری بر نگرش مردان به خشونت علیه زنان دارد.
بررسی نگرش مردان به خشونت علیه زنان
بررسی انواع خشونت علیه زنان و رابطه ای ان با انواع سرمایه فرهنگی
تاریخچه تحقیقات پیرامون خشونت
تا سه دهه قبل هیچ یک از جامعه شناسان به طور خاص به بررسی پدیده خشونت علیه زنان نپرداخته بودند. آنان با اینکه از وجود خشونت در خانواده آگاه بودند، گمان میکردند این نوع رفتار خشونت آمیز استثنائی است. در شرایط بحرانی در میان خانواده ها بروز میکند. اما از اوایل دهه 1970 میلادی نگاه پژوهشگران متوجه این پدیده شد و با انجام دادن بررسی های گوناگون کوشیدند که خشونت خانوادگی را شناسایی کنند. علاوه بر جامعه شناسان گروهی از محققان علوم دیگر و افراد علاقه مند به مسائل اجتماعی نیز به پدیده خشونت علاقه نشان دادند که از آن میان می توان از روان شناسان نام برد که با مطالعه آثار خشونت بر سلامتی روانی زنان ، اقدامات مفیدی انجام دادند (اعزازی، 1380: 12). سازمان ملل متحد بررسی مساله خشونت علیه زنان را در زمانی اغاز کرد که کنفرانس جهانی زنان در کوپنهاک (1980) و نایروبی (1985) تشکیل شد. آشنایی همه اعضای سازمان ملل با موضوع خشونت علیه زنان به عنوان نقض حقوق بشر نتیجه ای فشاری بوده است که سازمان های غیر دولتی زنان به دولت ها و دستگاههای بین المللی و منطقه ای حافظ حقوق بشر وارد اورده بودند. البته اوج اقدامات و برنامه های مبارزه با خشونت در دهه 1990 انجام پذیرفته است. کنفرانس جهانی حقوق بشر سال 1993 کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه سال 1994، کنفرانس جهانی توسعه اجتماعی سال 1995 چهارمین کنفرانس زنان پکن سال 1995 و چهل و نهمین مجمع عمومی سازمان جهانی بهداشت سال 1996، تماما در زمره کنفرانس ها و مجامعی بودند که موضوع خشونت علیه زنان را به عنوان معضل جهانی مورد بررسی قرار دادند و ضمن تبیین اشکال، علل و عوامل و پیامد های پدیده خشونت به تدوین سیاست ها و برنامه های عملی در راستای مبارزه با آن پرداختند(شجاعی،1384: 457).گسترش دامنه خشونت به تمامی کشورها و زمانها، موجب شده است این پدیده نزد پژوهشگران و محققان، مفاهیم و مصادیق گوناگون و تفسیرهای متعددی را متبادر به ذهن کند. بررسی علمی و تخصصی خشونت در حوزه جرم شناسی ایجاب می کند در ابتدا مفهوم این خشونت و انواع ان تبیین شده، وجه تمایز مصادیق آن مشخص گردد و چنان تعریفی از عبارت خشونت ارائه شود تا از تفسیر ها و برداشت های متفاوت، جلوگیری شود.به دلیل ویژگی های خاص خشونت علیه زنان، آثار و نیازهای قربانیان این خشونت نیز، شکل ویژه ای به خود می گیرد.در تحقیقی در باب نگرش زنان عرب به الگو های متفاوت کنار آمدن با همسر ازاری با هدف ارتباط بین زمینه فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- اجتماعی عرب، به این نتیجه به دست امد ه اغلب شرکت کنندگان دارای ویژگی هایی چون ادراک زنانه سنتی، نگرش های قالبی نسبت به نقش های جنسیتی، سطوح بالای گرایش به مذهب، گرایش قوی به خانواده، پیش فرض های مربوط به احساس مسئولیت در برابر رفتار خشونت آمیز شوهران و پافشاری بر عدم در خواست کمک از نماینده های رسمی و یا ترک خانواده بودند(حاج یحیی،2002). در پژوهش دیگری که به آزمون نگرش های مربوط به خشونت زناشویی در چهار جامعه اسیایی( چین، کره، ویتنام و کامبوج) پرداخته است، مشخص شد که 27 درصد از کل پاسخ گویان اظهار کرده اند که شاهد نوعی از خشونت خانوادگی در دوره کودکی بوده اند.
در ایران نیز در دهه اخیر مطالعات زیادی در باب مسئله خشونت علیه زنان وجود دارد، اما سهم ناچیزی از این مطالعات به نگرش نسبت به خشونت علیه زنان اختصاص دارد.
خشونت علیه زنان در جهان
در اکثر جوامع بشری زنان به شکل های گوناگونی خشونت وابسته به جنسیت را تجربه میکنند که بیشتر آنها خانوادگی و به دست شوهر، پدر، و یا برادر که جزو نزدیکترین بستگان زن می باشد، انجام می شود. این خشونت ها به اشکال مختلف متناسب با سطح فرهنگ جوامع نسبت به زنان و دختران صورت میگیرد. در آمریکا پس از دستگاه پلیس و نیروی انتظامی و ارتش، خانواده خشن ترین گروه اجتماعی است و بیشترین قربانیان خشونت در خانواده، زنان و کودکان میباشند. در این کشور بر اساس اخبار جنائی 99 ./. درصد از قتل های زنان و دختران و دیگر خشونت های که به آنها روا می شود به دست شوهران، نامزدها، شوهران سابق، پدران و برادرانآنها صورت میگیرد. یعنی به دست کسانی که بر اساس انتظار می بایست بزرگترین حامیانآنها باشند.این موقعیتی است که نیمی از جمعیت جهان صرفا به این خاطر که دارای جنسیت مونث هستند از طرف جنس به اصطلاح قوی یا جنس مذکر مورد خشونت قرار میگیرند( احمدی خراسانی، 1379: 135).در سال 1985 در شهر سائوپولوی برزیل 81% درصد تجاوز های گزارش شده به دست شوهران و دوستان پسر زنان صورت گرفته است. در فرانسه 95% درصد قربانیان خشونت های گزارش شده زنان هستند. 51% درصد این زنان قربانی، مورد تجاوز جنسی همراه با شکنجه ی شوهران خود قرار گرفته اند.در فرانسه 95% درصد قربانیان خشونت های گزارش شده زنان هستند. 51% درصد این زنان قربانی، مورد تجاوز جنسی همراه با شکنجه ی شوهران خود قرار گرفته اند.در سال 1990 در یک بررسی تصادفی از زنان گواتمالا 49% آنان از سوی شریک زندگی خود، مورد بدرفتاری های شدید جسمانی، روانی و یا جنسی قرار گرفته اند. 90 % درصد زنان هندی قربانی بدرفتاری جسمی و روانی شوهران قرار گرفته اند. در ایآلات متحده ی امریکا براورد شده که سالانه دو میلیون زن از شریک زندگی خود کتک می خورند که نیمی از آنها به مداوای پزشکی نیاز دارند. علاوه بر این در این کشور هر شش دقیقه یک زن مورد تجاوز جنسی از سوی افرادی غیر از شریک زندگی خود قرار گرفته اند که 85% درصد تجاوز جنسی به پلیس گزارش نمی شود و تنها کمتر از 5% درصد از تجاوز کنندگان به زندان می افتند. در کانادا از هر 4 زن یک مورد حملات جنسی قرار می گیرد. در منطقه روستایی بنگلادش، سوء تغذیه در میان دختربچه ها سه برابر پسر بچه هاست. سالانه هشت تا 10 هزار دختر برای روسپیگری از تایلند به ژاپن اورده می شوند. در پاکستان 99% زنان خانه دار از شوهران کتک می خورند. در امریکا بیش از 50% درصد زنان و کودکان به دلیل خشونت علیه آنان در خانه پا به فرار می گذارند. هر ساله بیش از 1 میلیون زن به علت آسیب های وارده ناشی از کتک به دنبال حمایت های پزشکی هستند( نوابی نژاد، 1385: 167-168 ).جان ای، ابراین پژوهشی تحت عنوان " خشونت در خانواده های مستعد طلاق در آمریکا " در سال 1969 با استفاده از نمونه ای شامل 150 نفر که 52% درصد آنها را زنان و 48% درصد آنها را مردانی که درگیر طلاق بودند تشکیل می دادند. وی از طریق مصاحبه به نتایج زیر دست یافت، رفتار خشونت گرایانه بیشتر در خانواده هایی متداول است که شوهرانآنها در شغل و نقش نان آوری خانواده موفق نبودند و هم چنین شوهران پایگاه شوهران توسط اعضای دیگر خانواده مورد تهدید واقع می شد. آنها جهت اثبات مجدد برتری پایگاه انتسابی شان در برابر دیگر اعضای خانواده دست به رفتار خشونت گرایانه متوسل می شدند( (Obrah, 1971:698 .
ریچارد گلس در پژوهشی تحت عنوان “نداشتن سر پناه، پویایی اجتماعی خشونت در ازدواج" در سال 1979 بر روی 80 خانواده در نیویورک آمریکا از طریق مصاحبه با اعضای خانواده ها انجام داده و به نتیجه رسید که خشونت علیه زنان بیشتر در منزل روی میدهد و شدت خشونت ، تجربه خشونت در دوران کودکی و منابع اقتصادی و اجتماعی، نداشتن سر پناه و محدودیت های بیرونی در ادامه زندگی زن با شوهر خشونت گر تاثیر دارد. (Gellse, 197:75)
ساندرا ، جی ال رو کیج در سال 1973 در کشور آلمان رابطه بین ارزش ها وخشونت را با این فرضیه خشونت آمیز از تعهد به ارزش های خرده فرهنگی و الگوی نگرش منتج می شود، مورد پژوهش قرار دارد و به این نتیجه رسید که رابطه ی نسبتا ضعیفی بین نگرش ها و رفتار خشونت آمیز وجود دارد (Ball-rokeech,1973:559).جولیاس بابکوک و همکارانش در یک پژوهش تحت عنوان "خشونت و قدرت، رابطه بین الگوهای ارتباط، تفاوت های قدرت و خشونت علیه زنان در سال 1993 در واشنگتن بر روی نمونه ای شامل 95 زوج که ازدواج کرده بودند انجام داد.این تحقیق بیان می کند که قدرت در روابط زناشوئی عوامل خطر را برای خشونت شوهر نسبت به زن فراهم می کند. تفاوت های قدرت زناشوئی به وسیله تفاوت هایی در پایگاه اقتصادی، قدرت تصمیم گیری و الگوهای ارتباط و مهارت عملیاتی، مشخص شوند. نتیجه پژوهش این بود که متغیر های پایگاه اقتصادی – اجتماعی به طور معنا داری با خشونت شوهران یا آزار روانی مرتبط بودند(Babcook.efal,1993 :40-42).
ماریا روی در تحقیقی انجام داده است که جامعه آماری آن موسسه زنان مورد بدرفتاری قرار گرفته و بحران زده می باشد. حجم نمونه 150 مورد که به طور اتفاقی از 1000 مورد موجود انتخاب شده اند. روش انجام این پژوهش پیمایش توصیفی می باشد.ایشان نه عامل موثر را در ایجاد خشونت را بیان می کند، مشارکت بر سر پول،حسادت، مسائل جنسی، مصرف الکل یا اعتیاد به مواد مخدر،اختلاف بر سر فرزندان،بیکاری شوهر، علاقه زن به کار بیرون خانه، بارداری، مصرف الکل یا مواد مخدر از طرف زن.هوتالیگ و سوگارمن با بررسی بیش از 400 گزارش مربوط به زنان کتک خورده که در فاصله سال های 1970 تا 1985 در سمینارها ارائه و در مجلات چاپ شده بود کوشیدند مشخصاتی را در مورد زنان طبقه بندی کنند که در میانآنها عمومیت دارد و سبب می شود که قربانی خشونت گردند. یک عامل مشترک که در میانزنان کتک خورده وجود داشت تجربه خشونت در دوران کودکی بود. عامل دیگر عامل سن بود احتمال قربانی شدن زنان جوان تر بیشتر از زنان با سنین بالاتر بود.در نهایت محققان بیان کردند آنچه مثابه عاملمشترک در میانزنان کتک خورده مشاهده می شود تنها جنس آنها یعنی تعلق داشتن به جامعه زنان است ( اعزازی، 1380 :50 ).
پیشینه تجربی تحقیق در ایران
رساله دوره دکتری تحت عنوان «بررسی عوامل موثر بر میزانخشونت علیه زنان» توسط پژوهشگر اکبر شریفیان دررشته جامعه شناسی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران به راهنمایی دکتر عزت الله سام آرام در مرداد 1385 انجام شده است.رساله حاضر، پژوهشی است که در زمینه بررسی علل و عوامل موثر بر خشونت علیه زنان که با روش پیمایشی انجام شده است.جامعه آماری این پژوهش کلیه خانواده های ساکن تهران در زمان پژوهش و فرد مورد مشاهده زن شوهر دار ساکن خانواده تهرانی است که در زمانپژوهش با همسر خود زندگی می کند.هدف اصلی پژوهش توصیف و تحلیل کم وکیف خشونت علیه زنان در خانواده های تهرانی و ارائه راهبرد های مناسب در جهت پیشگیری و کاهش آن می باشد. جهت رسیدن به هدف پژوهش با توجه به تاریخچه خشونت علیه زنان و بررسی مطالعات و تحقیقات و تئوریهای مناسب جهت تبیین خشونت علیه زنان و در نهایت ارائه پیشنهادات مورد توجه واقع شده است.در این رساله به این نتایج رسیده اند که 100 درصد افراد مورد مطالعه تحت خشونت علیه زنان که در 4 بعد خشونت روانی- خشونت اجتماعی اقتصادی- خشونت فیزیکی مستقیم- خشونت فیزیکی غیر مستقیم سنجیده شده بود واقع شده اند.تمام فرضیات پژوهش به جز یکی از آنها که وجود رابطه معکوس میان پای بندی شوهر به اخلاقیات و خشونت علیه زنان را عنوان می کرده تایید شدند.
در پژوهشی که سال 1381 در 28 مرکز استان کشور توسط دکترقاضی طباطبایی، دکتر محسنی تبریزی و دیگران صورت پذیرفته عنوان شده که میانگین های مرتب شده دوره های زندگی زنان نشان می دهد که یک سال اول ازدواج، دورانتنگنای مالی، پس از تولد فرزندان، حداقل یک بار در ماه، میانسالی و دوران میانسالی و دوران بارداری پر خشونت ترین دوره های زندگی زنان هستند. 7/52 درصد از کل پاسخگويان در پژوهش ملی بررسی خشونت علیه زنان دقيقا اعلام کردهاند که از اول زندگی مشترک تا کنون قربانی اين نوع خشونت که شامل به کاربردن کلمات رکيک، دشنام، داد و فرياد، بهانهگيریهای پی در پی و ... است، بودهاند.رتبه بعدی از آن خشونت فيزيکی از نوع دوم است که ۸/۳۷ درصد از زنان ايرانی از اول زندگی مشترک خود، ان را تجربه کردهاند.اين نوع خشونت شامل سيلی زدن ، زدن با مشت يا چيز ديگر،لگدزدنو ... است. رتبه سوم با رقم ۷/۲۷ درصد متعلق به خشونتهای ''ممانعت از رشد اجتماعی و فکری و آموزشی'' است که شامل ايجاد محدويت در ارتباطهای فاميلی، دوستانه و اجتماعی، ممانعت از کاريابی و اشتغال و ايجاد محدويت در ادامه تحصيل و مشارکت در انجمنهای اجتماعی است .يافتههای تحقيق قاضی طباطبايی و همکارانش در ارتباط با عوامل موثر بر خشونت علیه زنان نشان میدهد که وضعيت تحصيلی نيز بر ميزان همسرآزاری تاثير دارد. زنان بیسواد بيشترين و زنان دارای فوق ديپلم و ليسانس کمترين خشونت را از اول زندگی مشترک خود تجربه کردهاند.زنان۵۵ تا ۵۹ ساله بالاترين و زنان۲۰ تا ۲۴ ساله پائينترين مورد وقوع خشونت را در زندگی مشترک خود داشتهاند. زنان غير شاغل نيز بيشتر و زنان شاغل کمتر خشونت را تجربه کردهاند . براورد علی انجام شده مربوط به گستره خشونت علیه زنان در 28 مرکز استان کشور نشان می دهد که 66 درصد خشونت مورد مطالعه از اول زندگی مشترک حدود 30 درصد خانواده ها خشونت فیزیکی جدی و در 10 درصد خانواده ها خشونت های منجر به صدمات موقت ویا دائم گزارش شده است(طباطبایی، تبریزی و دیگران 1381).
خانم ملیحه مرعشی پایان نامه کارشناسی ارشد خود را در سال 1383 تحت عنوان " بررسی عوامل موثر بر تحمل خشونت (همسر ازاری) در زنان شهر تهران در رشته مددکاری اجتماعی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران به راهنمایی دکتر تقی دوست قرین ، به بررسی و شناخت تاثیر عوامل جمعیت شناختی ، اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی و فردی در تبیین تحمل خشونت زنان پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش زنان متاهل ساکن شهر تهران در سال 1383 می باشند. این پژوهش یا استفاده از روش تحقیق پیمایشی و روش نمونه گیری مختلط و حجم نمونه 350 نفر بر روی زنان متاهل ساکن شهر تهران که طول ازدواج آنها حداقل یک سال بوده انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از متغیر های مورد مطالعه بین تحصیلات زوجین، میزان درامد مرد، عدم وجود منابع اقتصادی برای زن، احساس زن در مورد برخورد جامعه با زنان مطلقه، احساس زنان در مورد عدم وجود حمایت های اجتماعی، تجربه خشونت، حمایت از طرف خانواده پدری و تحمل خشونت توسط زنان ارتباط معنا دار نشان داده است.
فاطمه رحیمی پایان نامه کارشناسی ارشد خود را در سال 1387 تحت عنوان " بررسی عوامل موثر بر میزان خشونت علیه زنان در خانواده های مهاجر افغان در رشته مددکاری اجتماعی در دانشکده علوم اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبایی تهران به راهنمایی دکتر طاهره قادری به انجام رسانده است . جامعه آماری این پژوهش شامل تمام خانواده های مهاجر افغان ساکن در شهر ری استان تهران می باشد. روش انجام پژوهش از نوع پیمایشی و بر اساس پرسش نامه ساخته شده است. که با مراجعه حضوری به خانواده ها اطلاعات جمع آوری گردیده است. روش نمونه گیری پژوهش نیز زنجیره ای هدفمند می باشد. نتایج کلی پژوهش نشان می دهد که زنان افغان تحت انواع خشونت فیزیکی، روانی، اقتصادی قرار می گیرند که در میزان این خشونت متغیر های مختلفی مثل پایگاه اقتصادی و اجتماعی مردان مشاهده و تجربه خشونت مرد در خانواده پدری، میزان حمایت خانوادگی از زن و متغیرهای ناشی از مهاجرت در این پژوهش تایید شده و خشونت علیه زنان مهاجر افغان رابطه معنا دار بوده است.
محسن مارابی در سال 1384 در پایان نامه کارشناسی ارشد خود در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی به راهنمایی دکتر طلعت اللهیاری تحت عنوان"بررسی عوامل خشونت موثر بر خشونت علیه زنان در شهرستان کامیاران" انجام داده است که روش تحقیق پیمایشی و روش نمونه گیری طبقه بندی متناسب می باشد. بر روی 386 نفر از زنان مورد خشونت ساکن در مناطق شهری و روستایی شهرستان کامیارانانجام داده است. بر پایه این نتایج اکثر زنان نمونه آماری از طرف شوهرانشان مورد شدیدترین انواع خشونت قرار گرفته اند که خشونت روانی به میزان 50 درصد، خشونت اقتصادی 81.6 درصد و خشونت جسمی و جنسی هر کدام به میزان 95.3درصد وجود داشته است( مارابی،1384).
اقای دکتر ازاد ارمکی پژوهش خود را در سال 1375 تحت عنوان " بررسی وضعیت خشونت در شهر تهران" به صورت نظر سنجی در شهر تهرانانجام داده است در این بررسی 46 درصد افراد نمونه را مردان و 54 درصد را زنان تشکیل می دادند. این پژوهش به دنبال این هدف بود که آیا در جامعه خشونت وجود دارد؟ دلایل و شرایط آن کدامند؟ چه کسانی تحت چه شرایطی به این عمل دست می زنند؟ دراین پژوهش پاسخ گویان معتقد بودند که خشونت در جامعه تهران زیاد و بسیار زیاد است. 23 درصد تا حدود 8 درصد و یا خیلی کم و 5 درصد بی نظر. براین اساس جامعه تهران با درصد بالایی مبتلا به آسیبی چون خشونت هستند. در میانانواع خشونت خانوادگی، خشونت کلامی با 45 درصد به طور یکسانی برای مردان و زنان روی می دهد. اما در تعیین میزان بروز خشونت 52 درصد از پاسخ گویان به استفاده از خشونت فیزیکی اقدام نموده اند که در این میانمردان سهم بیشتری را دارا بودند که میزانآن با افزایش سن در مردان کاهش و با افزایش تحصیلات افزایش می یابد(ازاد ارمکی،1375 : 53-44).
احمد ابراهیمی پایان نامه کارشناسی ارشد خود را در سال 1385 تحت عنوان" بررسی تاثیر مراجعه به کلانتری در وضعیت خشونت علیه زنان علیه زنان" در شهر قزوین در رشته مددکاری اجتماعی در دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی به راهنمایی دکتر منیر اسادات میر بهاء به انجام رسانده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام زنانی است که در فاصله فروردین ماه تا اسفند ماه سال 1383 به دلیل خشونت علیه زنان جهت اقامه دعوی به یکی از کلانترهای پنجگانه شهر قزوین مراجعه نموده اند.روش انجام پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی و بر اساس مصاحبه شخصی، پرسش نامه عینی، بحث میزگرد و مصاحبه تلفنی بوده است که با روش نمونه گیری تمام شماری انجام گرفته است و به این نتایج رسیده است که بین میزانخشونت علیه زنان علیه زنان و زمان مراجعه به کلانتری رابطه وجود دارد. بین وجود وقایع و موقعیت های تنش افرین در زندگی و میزان و نوع خشونت اعمال شده علیه زنان رابطه وجود دارد.
کلثوم حضوری پایان نامه کارشناسی ارشد خود را در سال 1383 تحت عنوان "بررسی وضعیت زنان خشونت دیده قبل و بعد از شکایت در کلانتری " در رشته مددکاری اجتماعی دانشکده علامه طباطبایی به راهنمایی دکتر انور صمدی داد به انجام رسانده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان متاهل منطقه 16 تهران که در فاصله 18 ماه بین سال 80 تا 82 بر اثر خشونت علیه زنان به کلانتری 120 در نازی آباد شهر تهران مراجعه کرده و از شوهران خود شکایت نموده اند. روش انجام این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی و روش نمونه گیری ان از نوع تمام شماری می باشد. نتایج پژوهش حاکی از معنا دار بودن رابطه بین مشاهده خشونت توسط شوهر در خانواده پدری، تجربه خشونت توسط شوهران، دخالت خویشاوندان زوجین و وقوع خشونت علیه زنان می باشد.اما بین اعتیاد همسر به الکل و مواد مخدر، رضایت زوجین در انتخاب یکدیگر و وضعیت جسمی و روانی زوجین و وقوع خشونت علیه زنان رابطه ی معناداری مشاهده نشده است.
آسیه کامرانی در یک پژوهش به " بررسی و شناخت و میزانخشونت علیه زنان علیه زنان و عوامل موثر بر ان در خانواده های ساکن شهر دره شهر" در سال 1387-1388 در دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی به راهنمایی دکتر محمد زاهدی اصل پرداخته است. در این پژوهش با توجه به مباحث مطرح شده در بخش نتایج توصیفی تحقیق و آزمون فرضیات، نتایج این تحقیق با تحقیقات موجود در زمینه خشونت علیه زنان مورد مقایسه قرار خواهد گرفت.این پژوهش بر روی 120 نفر از زنان ساکن در شهر دره شهر انجام شده که حداکثر 5 سال از ازدواج این زنان گذشته بود. و از کلیه گروههای سنی، تحصیلی و اجتماعی و به شیوه تمام شماری انتخاب شدند. در این پژوهش که بین گرایش های اقتدارگرایانه مردسالاری در مرد و خشونت علیه زنان علیه زنان رابطه معناداری مشاهده شده است.
پرویزبگرضایی، پژوهشی را در سال 1382 تحت عنوان " بررسی عوامل مؤثر برمیزان خشونت مردان نسبت به زنان در خانواده مطالعه موردی، شهرستان ایلام" در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی در رشته کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان به راهنمایی دکتر عذرا جاراللهی انجام داده است. سوال اصلی این پژوهش این است که چه عواملی بر میزان خشونت مردان نسبت به زنان در خانواده تأثیر دارند؟ و هدف اصلی نیز شناخت این عوامل و ارائه راهکارهای لازم جهت کاهش پدیده خشونت خانوادگی میباشد. برای رسیدن به پاسخ سؤال فوق و اهداف مورد نظر تحقیق،از نظریات مختلفی در زمینه خشونت خانوادگی استفاده شدهاست.و فرضیههایی در زمینه ارتباط عوامل مختلف (مانند تجربه و مشاهده خشونت در خانواده خاستگاه توسط مرد، میزان پایبندی مرد به اعتقادات مذهبی، سوءظن مرد نسبت به زن، میزان دخالت خویشاوندان مرد در زندگی آنها، میزان تصمیمگیری زن در امور زندگی، میزان رضایت و علاقه زن به همسر هنگام ازدواج، تعداد فرزندان، پایگاه اقتصادی – اجتماعی مرد، اختلآلات روانی (پرخاشگری) مرد، اعتیاد مرد به مواد مخدر و الکل و تحصیلات زن) با میزان خشونت فیزیکی و روانی مردان نسبت به همسران خود به محل آزمایش گذاشته شد. در این تحقیق از روش پیمایشی (توصیف و تحلیل) و تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری کلیه زنان متأهل ساکن در شهرستان ایلام بودهاند. که 250 زن به شیوه نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدهاند.نتایج حاصله حاکی از معنادار بودن رابطه میان تجربه و مشاهده خشونت در خانواده خاستگاه توسط مرد، میزان پایبندی مرد به اعتقادات مذهبی، میزان دخالت خویشاوندان مرد در زندگی آنها، میزان رضایت و علاقه زن به همسر، میزان سوء ظن مرد نسبت به زن، تعداد فرزندان، پایگاه اقتصادی- اجتماعی مرد، اختلآلات روانی (پرخاشگری) مرد، تحصیلات زن، اعتیاد به مواد مخدر و الکل و میزان خشونت مردان علیه همسران خویش است.اما میان میزان تصمیمگیری زن در امور مهم زندگی با میزان خشونت مردان علیه زنان خویش رابطه معناداری یافت نشد.نتیجه گیری کلی نشان میدهد که اکثر زنان جامعه آماری از طرف همسرانشان مورد خشونت قرار گرفتهاند. و شایع ترین خشونت در بین آنها خشونت روحی – روانی بوده است. به همین دلیل توصیه میشود که سازمانها و نهادهای ذیربط با ایجاد مراکز مددکاری و مشاوره خانواده شیوههای صحیح زندگی کردن و نحوه رفتار زن و شوهر با همدیگر را به آنهاآموزش دهند.
امیر ملکی( استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور) و پروانه نژاد سیژی(پژوهشگر و عضو جهاد دانشگاهی واحد لرستان ) پژوهشی را تحت عنوان "رابطه ی مولفه های سرمایه اجتماعی خانواده با خشونت علیه زنان علیه زنان در شهر خرم اباد" انجام داده اند که در مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول، شماره دوم تابستان 1389 به چاپ رسید.مقاله ی حاضر از دریچه روابط حاکم به بررسی تاثیر سرمایه ی اجتماعی خانوادگی و مولفه های ان بر خشونت علیه زنان علیه زنان در شهرستان خرم اباد پرداخته شده است. جامعه آماری در این تحقیق زنان شوهر دار تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی شهری شهر خرم اباد بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران ، 383 نفر انتخاب بررسی شدند. یافته های تحقیق حاکی از ان است که 1- کمترین تجربه ی خشونت علیه زنان در حوزه ی خشونت فیزیکی مستقیم و بیشترین موارد در حوزه ی خشونت فیزیکی غیر مستقیم و روانی- عاطفی است. 2- در حدود نیمی از افراد بررسی شده دارای سرمایه اجتماعی خانوادگی در حد زیاد و خیلی زیاد و مابقی دارای سرمایه اجتماعی متوسط و کم بودند. 3- سرمایه اجتماعی و مولفه های ان نقش تعیین کننده ای در خشونت علیه زنان علیه زنان داشتند، به نحوی که سرمایه اجتماعی به تنهایی 58 درصد واریانس خشونت علیه زنان را تبیین می کند. 4- در تحلیل چند متغیر، پس از سرمایه اجتماعی، متغیر تحصیلات زن مهم ترین تبیین کننده ی خشونت علیه زنان علیه زنان و موثرترین منبع با ارزش اجتماعی و فرایند توانمندسازی زنان شناخته شد.
جمع بندی تحقیقات
از آنجا که علم خاصیت انباشتی دارد تحقیقات پیشین در زمینه ی موضوع مورد نظر می تواند منبع با ارزشی در هدایت تحقیق و معرفی نظریه هایی برای آزمون و تفسیر های احتمالی از مشاهدات باشند(دواس،1383: 33). از طرف دیگر بررسی پیشینه ی تحقیق معمولا نقدی از دانش موجود درباره ی موضوع پژوهش است که اگر به درستی صورت گیرد به بیان مساله کمک می کند و یافته های تحقیق را به پژوهش های قبلی پیوند می دهد. در بررسی پیشینه تحقیق تعریف و تحدید مساله، قرار دادن یافته های تحقیق در چهارچوب تحقیقات قبلی، اجتناب از دوباره کاری و انتخاب روش و اندازه گیری دقیق تر عملی می شود( سرمد و همکاران،1379: 55). علی رغم کثرت تحقیقات انجام شده در مورد خشونت علیه زنان علیه زنان و عوامل موثر بر ان، تاثیر سرمایه فرهنگی بر نگرش مردان به خشونت علیه زنان و نگرش به خشونت علیه زنان دارای پیشینه ی مطالعاتی نیست و محقق جهت پیشینه ی تحقیق به خشونت علیه زنان رجوع کرده است.با توجه به پژوهش های انجام شده در می یابیم که جمعیت مورد مطالعه کل آنهازنانی بوده اند که مورد خشونت قرار گرفته اند و در بعضی از تحقیقات نشان می دهد که این زنان برای احقاق حق خود به مراجع قضایی مراجعه کرده اند و فرضیه های پژوهش در این نمونه ها آزمون شده است.پژوهش حاضر از لحاظ متغیر های مستقل و جمعیت مورد مطالعه با تمام پژوهش های انجام شده متفاوت و تکراری نمی باشد. جمعیت آماری این پژوهش مردان می باشند در صورتی که تمامی تحقیقات انجام شده درباره ی خشونت به زنان خشونت دیده پرداخته اند و به عامل موثر خشونت که همانمردان باشند نپرداخته اند. هیچ کدام از مطالعات صورت گرفته به طور خاص بر بررسی مفهوم نگرش و تدوین چارچوب نظری جامعی در این زمینه نپرداخته اند. در رساله دکتری اقای اکبر شریفیان تمام ابعاد خشونت علیه زنان با طراحی سوآلاتی مناسبی مورد سنجش قرار گرفته است و هم چنین از تئوری هایی مختلف در سطوح خرد و میانه و کلان بهره گرفته است و به رابطه علی و معلولی بین متغیر های مستقل و خشونت نیز اشاره شده است . در پژوهش ملي "بررسي خشونت خانگي عليه زنان مجری طرح قاضی طباطبایی" براي افزايش دقت در اندازهگيري مفاهيم، بطور گسترده از روش مقياس سازي با استفاده از روشهاي آماري پيشرفته استفاده شده و تعداد پاسخگويان به هر يك از مفاهيم مورد نظر متشكل از يك سوم نمونه در هر مركز استان است، اما شايد يكي از مهمترين ايراداتش اين باشد كه فقط زنان مراكز استانها مورد بررسي قرار گرفتهاند و زنان ساير شهرها كه چه بسا شرايط و وضعي كاملا متفاوت با زنان مركزنشين دارند، مورد غفلت كامل قرار گرفتهاند. در پژوهش فاطمه رحیمی علی رغم اینکه پژوهش فوق در سال 1387 به انجام رسیده است اما تئوری های مورد استفاده ان بسیار تکراری و قدیمی هستند و به عبارتی دیگر از چارچوب تئوریک و مدل تحلیلی مناسبی استفاده نکرده است. علاوه بر اینها انواع خشونت را مورد بررسی قرار نداده است و بیشتر تاکیدش بر خشونت جسمی می باشد. در پژوهش کلثوم حضوری چارچوب نظری و مدل تحقیق تا حدودی ضعیف بوده و به خشونت جنسی هیچ اشاره ای نشده است. در پژوهش دکتر ازاد ارمکی روش نمونه گیری و حجم نمونه به خوبی مشخص نشده است از چارچوب نظری و مدل تحلیلی ضعیفی برخوردار است. در این چارچوب نظری تنها به تئوریهای خرده فرهنگ خشونت و یادگیری اجتماعی توجه کرده است و بر این اساس 64 درصد از پاسخگویان فکر میکنند که زیاد است که ممکن است در عمل چنین نباشد. در پژوهش احمد ابراهیمی به خشونت جنسی اشاره نشده است و بیشتر تاکیدش بر خشونت جسمی و روانی بوده است. و هم چنین در پژوهش پرویز بگرضایی با توجه به قالب سنتی جامعه آماری در پژوهش فوق از چارچوب نظری و مدل تحلیلی مناسبی استفاده کرده است. در تحقیقات انجام شده بیشتر خشونت روانی و کلامی تایید شده است. با بررسی تحقیقات انجام شده مشاهده می کنیم که در همه تحقیقات متغیر های همچون پایگاه اقتصادی و اجتماعی خانواده به عنوان متغیر های می باشند که همبستگی معنی داری با خشونت علیه زنان دارند و در بعضی از تحقیقات این متغیر ها رد و در بعضی دیگر تایید شده اند. و اما تحقیق حاضر سعی دارد ضمن بهره گیری از دستاورد های تحقیقات قبلی به برخی از موضاعات که به عنوان تحقیق " میزان تاثیر سرمایه فرهنگی بر نگرش مردان به خشونت علیه زنان" بپردازد.
روش تحقیق
مقدمه
در این فصل ابعاد روش شناختی تحقیق نظیر نوع روش ها، جامعه آماری، حجم نمونه، شیوه نمونه گیری، ابزار گرد اوری داده ها و اطلاعات تحقیق، تکنیک تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق، پایای و روایی تحقیق و تعریف نظری و علمی مفاهیم اصلی تحقیق آورده می شود.
روش تحقیق
هدف از انتخاب روش، این است که محقق مشخص نماید که چه شیوه یا روش باید اتخاذ گردد تا اهداف پژوهشی وی هرچه سریع تر و دقیق تر، آسان تر و کم هزینه تر محقق و میسر گردد. بنابراین در این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده است . پیمایش فراهم کننده اطلاعات کمی درباره ی دنیای اجتماعی است و اطلاعاتی را برای محقق به دست می دهد که کمتر حاوی جزئیات است، اما ما می توانیم نسبتا مطئمن باشیم که بر حوزه ای وسیع تطبیق می کند. پیمایش ویژگی های افراد و دنیای اجتماعی را توصیف می کند و هم چنین برای تبیین و اکتشاف به کار می رود و از تعداد زیادی افراد درباره ی باور ها و عقاید و ویژگی های و رفتارهای گذشته و یا حال آنها می پرسد( Neuman, 1977 : 228). داده های مربوط را می توان از طریق فنون متعددی گرد آوری کرد. در این روش اطلاعات با پرسیدن از پاسخگو به دست می آید.اطلاعات در این پژوهش دست اول است .یکی از ویژگی های آن سوال کردن است ، ویژگی دیگر آن نمونه گیری است ( آقا جانی مرسا،1387: 142).در تحقیقات پیمایشی یا زمینه ای ، محقق جمعیت های کوچک و بزرگ را انتخاب و با مطالعه نمونه های منتخب از ان جامعه ها برای کشف میزان نسبی شیوع، توزیع و روابط متغیر های روان شناختی و جامعه شناختی مورد بررسی قرار می گیرد( کرلینجر،65:1378).
به عبارت دیگر تحقیق پیمایشی عمدتا در مطالعاتی استفاده می شود که در آن فرد واحد تحلیل در نظر گرفته می شود. تحقیق پیمایشی احتمالا بهترین روش موجود برای پژوهندگانی است که به جمع آوری داده های اصلی برای توصیف جمعیت های بسیار بزرگی که به طور مستقیم قابل مشاهده نیستند. آنها این کار را از طریق نمونه گیری احتمالی دقیق گروهی از پاسخگویان که ویژگی های شان منعکس کننده ویژگی های جمعیت بزرگتر باشند فراهم می آورد. و با پرسش نامه های استاندارد شده دقیق داده هایی مشابه داده های همه پاسخ گویان به دست اورند. علاوه بر آن تحقیقات پیمایشی وسیله بسیار مناسبی برای سنجش نگرش ها و جهت گیری جمعیت های بزرگ هستند.(ببی، 1378: 35). هم چنین با استفاده از روش پیمایشی به مطالعه وضع موجود از نگرش ها، عقیده ها و به طور کلی استخراج اطلاعات در نمونه تصادفی انتخاب شده از افراد جامعه پژوهش می پردازیم. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش تحقیق تبینی از نوع پیمایشی می باشد تحقیق پیمایشی روشی است برای گرد اوری داده ها که در ان از گرو ههای معینی از افراد خواسته می شود به تعدادی پرسش مشخص (که برای همه افراد یکسان است) پاسخ دهند این پاسخ ها مجموعه اطلاعات تحقیق را تشکیل می دهند (بیکر،1377 :169). البته سنجش نگرش ها دارای ابعاد و دشواری های بسیار زیادی است، به نحوی که به بحث در مورد مسائل مربوط به آن غالبا مستلزم خروج از بحث اصلی است.اصطلاحی همچون نگرش، نظر و اعتقاد همه به حالات روانی ای اشاره دارند که اساسا جز از طریق بیانات خود فرد،به هیچ وجه قابل ارزیابی نیستند.اگر چه ممکن است ما در مورد اعتبار اظهارات افراد بر اساس روابط میان رفتار و گفتار آنها نتیجه گیری کنیم، اما استفاده از این ملاک اعتبار،به ایده های تئوریک ما در مورد روابط میان حالات روانی و رفتار بستگی دارد.نگرش ها موضع افراد در مورد یا نسبت به چیزی هستند که این چیز اغلب موضوع نگرش نامیده می شود. دامنه ی موضوع نگرش ها می تواند عملا از یک مقوله ی جزیی تا موضاعات انتزاعی و کلی متغیر باشد که این به دشواری بحث درباری نگرش می افزاید.
جامعه آماری
جامعه آماری مجموعه ای از واحد هاست که در چیز (صفت) یا چیز هایی (صفاتی) مشترک باشند( سرایی،1372: 52). تعریف و تعیین حدود جامعه آماری در هر پژوهش یکی از کارهای اساسی است. به طور کلی دو مجموعه از عوامل در تعریف و تعیین حدود جمعیت وارد می شود مجموعه اول از مقتضیات مسئله ناشی می شود زیرا دامنه شمول تحقیق متاثر از امکاناتی است که در اختیار محقق قرار دارد. در تعریف جمعیت مقتضیات مسئله دخالت تام دارد و در تحدید امکانات عملی نقش موثری بازی می کند(سرایی،1372: 14)
در این مطالعه جامعه آماری ما کلیه مردان متاهل هستند که ساکن شهر پاوه هستند چون در این تحقیق به بررسی نگرش مردان به خشونت علیه زنان پرداخته ایم این جامعه آماری را انتخاب کرده ایم.
واحد تحلیل
واحد تحلیل در این پژوهش فرد می باشد و شامل هر مرد متاهلی است که ویژگی های مطرح شده در جامعه آماری را داشته باشد.
جامعه ی آماری و تعیین حجم نمونه
جامعه ی آماری ما مردان متاهل ساکن شهر پاوه واقع در استان کرمانشاه هستند.
برای نمونه گیری از جامعه ی آماری از فرمول کوکران استفاده می کنیم.
=n تعداد نمونه ی مورد نیاز
=N تعداد کل اعضای جامعه
=t 96/1 اندازه ی متغیر در توزیع طبیعی (نرمال مربوط به منحنی گوس) در سطح اطمینان95%
=pوجود صفت در افراد جامعه 5/0
=qعدم وجود صفت در افراد جامعه 5/0
d = سطح احتمال مورد نظر (سطح خطا) 5%
n=Nt2p.q(N-1)d2+t2.p.q
n=6000×(1/96)2×/5×/55999×(0/05)2+(1/96)2×/5×/5= 361
حجم نمونه 361 شد. روش نمونه گیری در این تحقیق، نمونه گیری تصادفی سیستماتیک است. در ابتدا فهرست کاملی از جامعه ی آماری تهیه شد و بعد از ان، نفر اول نمونه، به صورت تصادفی انتخاب شد و نفرات بعد بر اساس نسبت Nnانتخاب شدند. جامعه ی آماری 6000 مردمتاهل هستند و تعداد نمونه ی به دست آمده361 مرد می باشند لذا اگر شماره ی 1 به نفر اول تعلق گیرد، نفر بعدی نفر شماره 17 می باشد. (طبق نسبت 16=6000361 ) به این ترتیب به هر کدام از 6000 مرد متاهلی که در این شهر بودند یک شماره تعلق گرفت و طبق قاعده به آنها مراجعه شد یعنی با افراد شماره 1 و 17 و 33و 49 و....... 5999مصاحبه شد. با مراجعه به اولین خانه در اولین کوچه ی ورودی شهر با نفر شماره یک، به صورت تصادفی مصاحبه شد. برای مصاحبه با نفر شماره 17 باید به هفده خانه ی بعد مراجعه می شد. این ترتیب تا نفر شماره 5999 ادامه داشت و بدین ترتیب مصاحبه با 361 نفر نمونه تکمیل شد. لازم به ذکر است در بعضی از موارد که مثلا فرد شماره 17 در منزل نبود یا به هر دلیلی حاضر به همکاری نمی شد به فرد شماره 33 مراجعه می شد و بعد از ان دوباره به شماره های اصلی (یعنی 49 و66 و...) مراجعه می شد.
دلیل انتخاب شهر پاوه به عنوان جامعه ی آماری آشنایی قبلی با مردم و فرهنگ ان منطقه می باشد. پس از به دست آوردن تعداد نمونه از طریق نمونه گیری تصادفی سیستماتیک 361 نفرمردمتاهل انتخاب شدند و با مراجعه به آنجا و از طریق مصاحبه ی حضوری با آنها به پر کردن پرسشنامه ها اقدام شد.
فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی
میان سرمایه فرهنگی مردان و نگرش آنها به خشونت علیه زنان رابطه وجود دارد.
میانسرمايه فرهنگي عينيت يافتهمردان و نگرش آنها نسبت به خشونت علیه زنان رابطه وجود دارد.
میانسرمايه فرهنگي نهادينه شدهمردانو نگرش آنها نسبت به خشونت علیه زنان رابطه وجود دارد.
میانسرمايه فرهنگي تجسد يافتهمردان و نگرش آنها نسبت به خشونت علیه زنان رابطه وجود دارد.
تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم
تعریف نظری متغیر وابسته
نگرش به خشونت علیه زنان
واژه ی Attitude معادل های فارس مختلفی از جمله طرز تلقی، بازخورد، گرایش و نگرش دارد که امروزه نگرش مقبولیت عام یافته است ( آذربایجانی، 1386: 136 ).
کرچ، کراچفیلد و بالاچی "نگرش را نظام با دوامی از ارزش ها ی مثبت یا منفی، احساسات عاطفی و تمایل به عمل موافق و یا مخالف نسبت یه یک موضوع اجتماعی تعریف کردهاند"( تادین، 1388: 15).
نگرش اساسا نوعی جهت گیری مبتنی بر ارزش یابی از چیز ها و امور است. از جنبه ی دیگر نگرش یه طور کلی ساختمان ذهنی مخفی در شخصیت است و ان را می توانآمادگی ویژه افراد از نظر روانی در رو به رو شدن با پدیده ها، مسائل، چیز ها، وقایع و عکس العمل توام با هیجان نسبت به آنها دانست. به عبارت دیگر نگرش ها عبارتند از احساسات و عقاید و زمینه های رفتاری نسبتا مخفی که در جهت اشخاص،گروهها ، اندیشه ها و چیز سوق داده می شود.نگرش های افراد نتیجه گیری گذشته ی آنها و تجربیات مختلف زندگی است. ( محسنی، 1379، 25-26)
تعریف نظری نگرش عاطفی به خشونت فیزیکی
قبلا نگرش عاطفی را اینگونه معنا کردیم که پاسخگو موضوع نگرش را دوست دارد یا برایش خوشایند است و یا احساس ناخوشایندی را برای فرد درباره موضوع نگرش به وجود می آورد.و از طرف دیگر خشونت فیزیکی را هر گونه اقدام فیزیکی که جسم زن را با هدف آسیب رساندن یا کنترل وی مورد آزار قرار دهد تعریف کردیم. در نگرش عاطفی به خشونت فیزیکی گفته می شود که آیا شخص نسبت به خشونت فیزیکی چه احساسی دارد و موضوع نگرش برایش خوشایند است یا احساس ناخوشایندی را در فرد ایجاد می کند.
تعریف عملیاتی نگرش عاطفی به خشونت فیزیکی: نگرش عاطفی به خشونت فیزیکی با دو شاخص زیر سنجیده می شود.1) لذت بردن زن از کتک خوردن
2) برخورد فیزیکی با زن در راستای حفظ کنترل امور خانه و زن از جانب مرد
این شاخص ها را با گویه های زیر می سنجیم،
کتک زدن همسرتان به او احساس لذت میدهد.
برای کنترل زن شوهر باید از برخورد فیزیکی در بعضی موارد استفاده کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش عاطفی به خشونت روانی
قبلا نگرش عاطفی را اینگونه معنا کردیم که پاسخگو موضوع نگرش برایش خوشایند است و یا احساس ناخوشایندی برای او به همراه دارد و خشونت روانی ، مجموعه گسترده ای از آزار یا تهاجم های غیر فیزیکی است . این نوع از خشونت ، تحت عناوینی چون آزار ( تهاجم ) روانی ، آزار روحی ، آزار کلامی و عناوین دیگر نیز آورده شده است.
تعریف عملیاتی نگرش عاطفی به خشونت روانی : نگرش عاطفی به خشونت روانی با شاخص های زیر سنجیده می شود. 1) مطیع بودن زن در منزل 2) تحقیر کردن زن توسط مرد
این شاخص ها با گویه های زیر سنجیده می شود،
مطیع بودن زن میزانآرامش خانواده را افزایش می دهد.
مرد حق دارد در صورت سر زدن اشتباه از سوی زن ، او را مورد سرزنش قرار دهد.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش عاطفی به خشونت اقتصادی
رفتارهای محدود کننده زن در امور مالی و کنترل سختگیرانه شوهر بر منابع مالی خانواده مانند دفترچه چک بانکی ، صندوق نگهداری پول ها و ... در خشونت های اقتصادی قرار می گیرند . پاسخگو این خشونت اقتصادی برایش خوشایند است یا احساس ناخوشایندی در برابر آن دارد.
تعریف عملیاتی نگرش عاطفی به خشونت اقتصادی، نگرش عاطفی به خشونت اقتصادی با 2 شاخص زیر سنجیده می شود، 1) وابستگی مالی زن به شوهر 2) سخت گیری مرد در خرج خانه به عنوان مسئول خانواده با گویه های زیر سجیده شده است ،
1) وابستگی مالی زن به شوهر او را تحت کنترل مستقیم شوهر قرار میدهد.
2) مرد به عنوان مسئول خانواده حق دارد در دادن خرجی منزل سخت گیری کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش شناختی به خشونت فیزیکی
یعنی آنچه پاسخگو در مورد موضوع نگرشی می داند یا می اندیشد. اطلاعاتی که فرد درباره موضوع نگرش دارد.اطلاعاتی که فرد درباره هرگونه اقدام فیزیکی که جسم زن را مورد آسیب قرار دهد معنا پیدا می کند.
تعریف عملیاتی نگرش شناختی به خشونت فیزیکی ، نگرش شناختی به خشونت فیزیکی با شاخص های زیر سنجیده می شود. 1) سلامت پایین زنان کتک خورده 2) بروز رفتار نابهنجار در زنان کتک خورده
با گویه های زیر سنجیده می شود،
هرگونه برخورد فیزیکی خشن از سوی شوهر سلامتی زن را به خطر می اندازد.
کتک زدن زن در درازمدت باعث می شود او لجباز شود.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش شناختی به خشونت روانی
یعنی آنچه پاسخگو در مورد موضوع نگرشی می داند یا می اندیشد. اطلاعاتی که فرد درباره موضوع نگرش دارد.اطلاعاتی که فرد درباره هرگونه خشونت روانی که روان زن را مورد آسیب قرار دهد معنا پیدا می کند.
تعریف عملیاتی نگرش شناختی به خشونت روانی ، نگرش شناختی به خشونت روانی با شاخص های زیر سنجیده می شود، 1) کم شدن محبت بین همسران با فحاشی 2) انتقاد پی در پی از زن
با گویه های زیر سنجیده می شود،
انتقاد پی در پی به زن در مورد اشتباهاتش موجب رویه مثبت در او می شود.
فحاشی و توهین به زن از سوی شوهر،محبت بین آنها را کمرنگ می کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش شناختی به خشونت اقتصادی
آنچه پاسخگو در مورد موضوع نگرشی می داند یا می اندیشد. اطلاعاتی که فرد درباره موضوع نگرش دارد. گفته می شود که اطلاعاتی که شخص در قبال رفتار های محدود کننده اقتصادی دارد.
تعریف عملیاتی نگرش شناختی به خشونت اقتصادی ، نگرش شناختی به خشونت اقتصادی با دو شاخص زیر سنجیده می شود، 1) دخالت شوهر در اموال زن 2) دریافت حقوق زن
با گویه های زیر سنجیده می شود،
شوهر حق دارد در اموال و دارایی های زن دخالت کند.
شوهر حق دارد که حقوق همسر را اجبارا از او دریافت کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش کنشی به خشونت فیزیکی
نگرش شخص را آماده می کند تا در برخورد با موضوع رفتاری از خود نشان دهد. یعنی شخص چه نگرش کنشی نسبت به خشونت جسمی خواهد داشت .
تعریف عملیاتی نگرش کنشی به خشونت فیزیکی، نگرش کنشی ( رفتاری به خشونت فیزیکی) با شاخص های زیر سنجیده می شود، 1) تصمیم به جدایی در زنان کتک خورده 2) مقابله به مثل در زنان کتک خورده
با گویه های زیر سنجیده می شود،
اگر زن مورد ضرب و شتم قرار گیرد باید تصمیم به جدایی بگیرد.
اگر در زندگی مشترک شوهر زنش را کتک زد زن باید مقابله به مثل کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش کنشی به خشونت روانی
یعنی اراده یا قصد پاسخگو برای انجام عملی در رابطه با موضوع نگرش . نگرش شخص را آماده می کند تا در برخورد با خشونت روانی رفتاری از خود نشان دهد.
تعریف عملیاتی نگرش کنشی به خشونت روانی، نگرش کنشی به خشونت روانی با شاخص زیر سنجیده می شود، 1) مراجعه به مراکز قضایی از طرف زن تهدید به مرگ شده
پاسخ توهینآمیز به توهین مرد
با گویه های زیر سنجیده می شود،
اگر زن از سوی شوهر به مرگ تهدید شود به مراکز قضایی گزارش باید دهد.
اگر مرد به زنش توهین کرد زن هم باید با توهین پاسخش را بدهد.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری نگرش کنشی به خشونت اقتصادی
یعنی اراده یا قصد پاسخگو برای انجام عملی در رابطه با موضوع نگرش . نگرش شخص را آماده می کند تا در برخورد با موضوع رفتاری از خود نشان دهد. شخص در برخورد با رفتارهای محدود کننده اقتصادی چه رفتاری از خود نشان میدهد؟
تعریف عملیاتی نگرش (رفتاری) کنشی به خشونت اقتصادی، با شاخص های زیر سنجیده می شود، 1) ممانعت شوهر برای کار بیرون در منزل همسر 2) نا مهم قرار دادن کار زن در بیرون منزل
با گویه های زیر سنجیده می شود،
اگر شوهر مانع کار بیرون از منزل شود زن بخاطر استقلال خودش زیر بار نرود.
برای زن کار بیرون از منزل خیلی مهم نیست.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 2 گویه ) ميتواند حداقل نمره 2 و حداكثر نمره 10 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
10 8 7 5 4 2
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 2 تا 4 را بدست آوردند در سطح پایین، 5 تا 7 متوسط و افرادی که نمره 8 تا 10 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
شاخصسازی مربوط به نگرش عاطفی، شناختی و کنشی خشونت علیه زنان:
شاخص نگرش عاطفی خشونت علیه زنان
گویه 1 تا 6 نگرش عاطفی خشونت علیه زنان را میسنجد.
کتک زدن همسرتان به او احساس لذت میدهد.
شوهر می تواند برای کنترل زن در برخی موارد از برخورد های فیزیکی استفاده کند.
مطیع بودن زن میزان ارامش خانواده را افزایش می دهد.
مرد حق دارد در صورت سر زدن اشتباه از سوی زن، او را مورد سرزنش و تحقیر قرار دهد.
وابستگی مالی زن به شوهر او را تحت کنترل مستقیم شوهر قرار میدهد.
مرد به عنوان مسئول خانواده حق دارد در دادن خرجی منزل سخت گیری کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 6 گویه ) ميتواند حداقل نمره 6 و حداكثر نمره 30 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
30 23 22 14 13 6
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 6 تا 13 را بدست آوردند در سطح پایین، 14 تا 22 متوسط و افرادی که نمره 23 تا 30 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
شاخص نگرش شناختی خشونت علیه زنان
گویه 7 تا 12 نگرش شناختی خشونت علیه زنان را میسنجد.
هرگونه برخورد فیزیکی خشن از سوی شوهر سلامتی زن را به خطر می اندازد.
کتک زدن زن در درازمدت باعث می شود او لجباز شود.
انتقاد پی در پی از زن در مورد اشتباهاتش موجب رویه مثبت در او می شود.
فحاشی و توهین به زن از سوی شوهر،محبت بین انها را کمرنگ می کند.
شوهر میتواند، در داراییها و اموال همسرش تصرف كند.
شوهر حق دارد که حقوق همسررا اجبارا از او دریافت کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 6 گویه ) ميتواند حداقل نمره 6 و حداكثر نمره 30 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
30 23 22 14 13 6
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 6 تا 13 را بدست آوردند در سطح پایین، 14 تا 22 متوسط و افرادی که نمره 23 تا 30 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
شاخص نگرش کنشی (رفتاری) خشونت علیه زنان
گویه 13 تا 18 نگرش کنشی (رفتاری) خشونت علیه زنان را میسنجد.
13. اگر زن مورد ضرب و شتم قرار گیرد باید تصمیم به جدایی بگیرد.
14. اگر در زندگی مشترک شوهر زنش را کتک زد زن باید مقابله به مثل کند.
15. اگر زن از سوی شوهر به مرگ تهدید شود به مراکز قضایی گزارش باید دهد.
16. اگر مرد به زنش توهین کرد زن هم باید با توهین پاسخش را بدهد.
17. اگر شوهر مانع کار بیرون از منزل شود زن بخاطر استقلال خودش زیر بار نرود.
18. برای زن کار بیرون از منزل خیلی مهم نیست.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 6 گویه ) ميتواند حداقل نمره 6 و حداكثر نمره 30 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
30 23 22 14 13 6
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 6 تا 13 را بدست آوردند در سطح پایین، 14 تا 22 متوسط و افرادی که نمره 23 تا 30 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
نگرش کلی افراد به خشونت:
در نهایت برای بدست آوردن نگرش کلی به خشونت علیه زنان طیفهای مربوط به شاخصهای نگرش عاطفی، شناختی و کنشی خشونت علیه زنان را با هم جمع نموده و طیف جدیدی به دست آوردیم که در ان هر فرد با پاسخهای خود میتواند حداقل نمره 18 و حداکثر 90 را کسب نماید. این متغیر نیز در سطح ترتیبی سنجیده میشود.
بالا متوسط پایین
90 67 66 42 41 18
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 18 تا 41 را بدست آوردند در سطح پایین، 42 تا 66 متوسط و افرادی که نمره 67 تا 90 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری انواع خشونت علیه زنان
خشونت فیزیکی
آشکارترین شکل آزاری است که ممکن است علیه زن واقع شود . هر گونه اقدام فیزیکی که جسم زن را با هدف آسیب رساندن یا کنترل وی مورد آزار قرار دهد ، در این بخش جای می گیرد. ( رئیسی ترشیزی ، امرا...، 1381، 50-49)
گویه 1، 2، 7، 8، 13 و 14 خشونت فیزیکی را می سنجد.
1.کتکزدنهمسرتانبهاواحساسلذتمیدهد.
2.شوهرمیتواندبرایکنترلزندربرخیمواردازبرخوردهایفیزیکیاستفادهکند.
7.هرگونهبرخوردفیزیکیخشنازسویشوهرسلامتیزنرابهخطرمیاندازد.
8.کتکزدنزندر دراز مدتباعثمیشوداولجبازشود.
13. اگر زن مورد ضرب و شتم قرار گیرد باید تصمیم به جدایی بگیرد.
14. اگر در زندگی مشترک شوهر زنش را کتک زد زن باید مقابله به مثل کند.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 6 گویه ) ميتواند حداقل نمره 6 و حداكثر نمره 30 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
30 23 22 14 13 6
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 6 تا 13 را بدست آوردند در سطح پایین، 14 تا 22 متوسط و افرادی که نمره 23 تا 30 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
خشونت روانی
خشونت روانی ، مجموعه گسترده ای از آزار یا تهاجم های غیر فیزیکی است . این نوع از خشونت ، تحت عناوینی چون آزار ( تهاجم ) روانی ، آزار روحی ، آزار کلامی و عناوین دیگر نیز آورده شده است. تلاش های اندکی دربرآورد وسعت بدرفتاری روانی میان بزرگسالان یک خانواده نسبت به یکدیگر صورت گرفته است . بررسی آزار روانی از ان جهت اهمیت دارد که تحقیقات نشان می دهد تهاجم روانی به عنوان عامل خطر و هشدار مقدماتی برای تهاجم های بدنی به شمار رود . برخی متغیرها هم مانند خشم و خصیصه قدرت طلبی می تواند به عنوان پیشگو کننده تهاجم روانی در آینده به کار آید.( همان، 51)
گویه 3، 4، 9، 10، 15 و 16 خشونت روانی را می سنجد.
3.مطیعبودنزنمیزانارامشخانوادهراافزایشمیدهد.
4.مردحقدارددرصور ت سرزدناشتباهازسویزن،اوراموردسرزنشوتحقیرقراردهد.
9.انتقادپیدرپیاززندرمورداشتباهاتشموجبرویهمثبتدراومیشود.
10.فحاشیوتوهینبهزنازسویشوهر،محبتبینانهاراکمرنگمیکند.
15. اگر زن از سوی شوهر به مرگ تهدید شود به مراکز قضایی گزارش باید دهد.
16. اگر مرد به زنش توهین کرد زن هم باید با توهین پاسخش را بدهد.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 6 گویه ) ميتواند حداقل نمره 6 و حداكثر نمره 30 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
30 23 22 14 13 6
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 6 تا 13 را بدست آوردند در سطح پایین، 14 تا 22 متوسط و افرادی که نمره 23 تا 30 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
خشونت اقتصادی
رفتارهای محدود کننده زن در امور مالی و کنترل سختگیرانه شوهر بر منابع مالی خانواده مانند دفترچه چک بانکی ، صندوق نگهداری پول ها و ... در خشونت های اقتصادی قرار می گیرند .
مصادیق این نوع از خشونت را در چنین مواردی می توان یافت ، کنترل درآمدها ونظارت بر حق اشتغال زن ، اجبار زن به فروش اموال ، جلوگیری از خرید دلخواه ، دخل وتصرف در درآمد یا ارث زن ، تصرف دراموال گرانقیمت زن ، به زور از زن پول گرفتن ، اتهام دزدی زدن به زن ، ندادن پول کافی به زن علیرغم تمکن مالی و ... ؛ البته مواردی چون تهدید ، اجبار ، افتراء و ... قابلیت قرار گرفتن در دسته خشونت های روانی را نیز دارند . (همان، 51)
گویه 5، 6، 11، 12، 17 و 18 خشونت اقتصادی را می سنجد.
5.وابستگیمالیزنبهشوهراوراتحتکنترلمستقیمشوهرقرارمیدهد.
6.مردبهعنوانمسئولخانوادهحقدارددردادنخرجیمنزلسختگیریکند.
11.شوهرمیتواند،درداراییهاواموالهمسرشتصرفكند.
12.شوهرحقداردکهحقوقهمسررااجباراازاودریافتکند.
17. اگر شوهر مانع کار بیرون از منزل شود زن بخاطر استقلال خودش زیر بار نرود.
18. برای زن کار بیرون از منزل خیلی مهم نیست.
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 5 گزینه (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 5 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 6 گویه ) ميتواند حداقل نمره 6 و حداكثر نمره 30 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
30 23 22 14 13 6
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 6 تا 13 را بدست آوردند در سطح پایین، 14 تا 22 متوسط و افرادی که نمره 23 تا 30 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
تعریف نظری و عملیاتی متغیر مستقل
سرمایه فرهنگی
تعریف نظری، "سرمایه فرهنگی دارائی های مجسم کننده و ذخیره کننده یا تامین کننده ارزشهای فرهنگی است که دارای سه بعد عینیت یافته ( کالاها و آثار هنری، مانند نقاشیها، مجسمه ها، مصنوعات فرهنگی، کتابها و غیره) تجسدی و نهادی شده ( تحصیلات و مدارک معتبر علمی و هنری و مهارتی ) می باشد" ( تراسبی، 1383 : 69)
در پژوهش سرمایه فرهنگی توسط شاخص های سه گانه سرمایه فرهنگی تجسد یافته ، عینیت یافته ، و نهادینه شده سنجیده شده است . در زیر به عملیاتی کردن هریک از شاخص های فوق می پردازیم.
بعد تجسدی( درونی شده) سرمایه فرهنگی مردان
تعریف نظری : "در این نوع سرمایه به بدن و ذهن فرد پیوسته است. به تلاشها و سرمایه گذاریها ی شخصی فرد وابسته است و به وسیله خود فرد بدست می آید. ان کسی که برای تحصیل و برای بهبود خود فعالیت می کند ان را بدست می آورد. صرف کردن زمان برای کسب علم، تلاش برای کسب سرمایه تجسدی است این نوع سرمایه پیوسته و همراه فرد است" ( bourdiou,1986 : 13).
تعریف عملیاتی : در این مطالعه منظور از سرمایه فرهنگی تجسد یافته، مهارت های فرد در بعد آموزشی ، هنری ، تکنولوژیک ، مذهبی است.
1) رشته های هنری ( موسیقی،نقاشی،عکس، ادبیات و شعر ،فیلم سازی و .....)
2) کار با کامپیوتر( تایپ،اینترنت یا اشنایی با نرم افزار های مختلف)
3) زبان های خارجی( انگلیسی، عربی، فرانسوی و ..)
4) قران و یا برنامه های مذهبی
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر گویه 4 گزینه (هیچ، کمی، متوسط، زیاد) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 4 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گویهها ( تعداد 4 گویه ) ميتواند حداقل نمره 4 و حداكثر نمره 16 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
16 13 12 8 7 4
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 4 تا 7 را بدست آوردند در سطح پایین، 8 تا 12 متوسط و افرادی که نمره 13 تا 16 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
سرمایه فرهنگی عینیت یافته مردان
تعریف نظری، اشیاء مادی، کالاهای فرهنگی و رسانه های مانند نوشته ها، کتاب ها، نقاشی ها، ابزار موسیقی جزء سرمایه فرهنگی عینیت یافته است. بهره گیری از سرمایه فرهنگی عینیت یافته، وابسته به سرمایه فرهنگی تجسدی فرد است(Bourdiou, 1986 : 9-12).
تعریف عملیاتی: در این تحقیق، مالکیت مجموعه ی کالاهای فرهنگی مکتوب ( کتاب و انواع مجلات) و کالاهای صوتی و تصویری ( سی دی، mp3، نوار کاست) و ابزار فرهنگی( موبایل، کامپیوتر، لب تاب، دوربین فیلم برداری، عکاسی، انواع آلات موسیقی) توسط مردان به عنوان سرمایه فرهنگی عینیت یافته تلقی شده است
كدام يك از موارد زير را شخصا در اختيار داريد (ميتوانيد چندگزينه را انتخاب كنيد)کتابخانه شخصیتابلو هنریMP3 PLAYERآلات موسیقی ( تار...ستار..پیانو..)دوربین عکاسی یا فیلم برداریاینترنت در خانهاشتراک روزنامه یا مجلهکامپیوتر یا لپ تاب
این متغیر در سطح اسمی و در نهایت ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل هر سوال که به عنوان امکانات انتخاب شود، به انتخاب هر آیتم نمره 1 و به عدم انتخاب ان به معنای نداشتن ان امکانات نمره 0 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این سوآلات ( تعداد 8 سوال ) ميتواند حداقل نمره 0 و حداكثر نمره 8 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
8 6 5 3 2 0
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 0 تا 2 را بدست آوردند در سطح پایین، 3 تا 5 متوسط و افرادی که نمره 6 تا 8 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
سرمایه فرهنگی نهادی شده مردان
تعریف نظری، عینیت بخشیدن به سرمایه فرهنگی، از طریق مدارک دانشگاهی و تحصیلی است که خارج از دارایی های مادی و عینی و فرهنگی، سرمایه تجسدی و بیو لوژیکی واقعیت پیدا می کند. این کار از طریق کسب عناوین تحصیلی که به صورت قانونی و نهادی تایید شده است، حاصل می گردد که سرمایه فرهنگی نهادینه شده نامیده می شود.
تعریف عملیاتی: در این تحقیق مجموعه مدارک تحصیلی، هنری ، فنی و حرفه ای، زبان خارجی، ورزش مردان که از طریق مراکز رسمی دریافت شده است به عنوان سرمایه فرهنگی نهادینه شده قلمداد می شود. این متغیر در سطح فاصله ای اندازه گیری شده است.اين بعد نيزازتركيب 2 شاخص فرعي مدارك تحصيلي ومدارك معتبر فني، هنري وزبان خارجي ساخته شده است.
گويه اندازه گيري سرمايه فرهنگي (بعد نهادينه شده)
سطح تحصیلات
تعریف نظری:
روندی که طی ان اعضاء جامعه در نظام رسمی سازمان یافته همچون کودکستان، دبستان و دبیرستان، آموزشگاه ها و دانشگاه ها به اخذ دانش و مهارت، فن وتخصص الگو های رفتاری و ارزش های جامعه نائل می آیند(برگس، 1986 :100 – 99 ).
تعریف عملی:
در مورد تحصیلات میتوان تنها به آخرین مدرک تحصیلی اکتفا کرد. در واقع آخرین مدرک تحصیلی که افراد به دریافت ان از طریق گذراندن آموزش رسمی و آکادمیک گردیدهاند.
در این تحقیق برای سنجش میزان تحصیلات در یک سوال بسته از 7 گزینه استفاده شد.
اخرین مدرک تحصیلیابتداییوبی سوادسیکلدیپلمفوق دیپلملیسانسفوق لیسانسدکتری
ردیفسطح مدرک1رشته های هنری ( موسیقی،نقاشی،شعر و ادبیات ، عکاسی...)2کامپیوتر و سایر رشته های فنی3زبان خارجی4قران ( حفظ،ترتیل، قرائت)5رشته های ورزشی
این متغیر در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است در مقابل گویههای مدرک تحصیلی 7 گزینه (بیسواد تا دکتری) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 7 را قرار دادیم. و در مقابل گزینه های مدرکهای هنری 4 گزینه (هیچکدام تا سطح پیشرفته) وجود دارد که به پاسخ افراد به این گزینه نمره 1 تا 4 را قرار دادیم. بدين ترتيب هر فرد با پاسخ به این گزینه ها ( تعداد 7 گزینه مدرک تحصیلی و 4 گزینه مدرک هنری ) ميتواند حداقل نمره 9 و حداكثر نمره 48 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
48 36 35 22 21 9
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 9 تا 21 را بدست آوردند در سطح پایین، 22 تا 35 متوسط و افرادی که نمره 36 تا 48 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
شاخص کلی سرمایه فرهنگی افراد:
در نهایت با جمع طیفهای مربوط به شاخصهای سرمایه فرهنگی برای به دست آوردن سرمایه فرهنگی نهایی از طیف زیر استفاده نمودیم.
سرمایه فرهنگی در سطح ترتیبی سنجیده میشود. لازم به ذکر است هر فرد با پاسخ به این گویهها ميتواند حداقل نمره 13 و حداكثر نمره 72 را دريافت كند و جاي خود را در طيف سه قسمتي مشخص كند.
بالا متوسط پایین
72 43 42 23 22 13
بر اساس طیف بالا کسانی که با پاسخهایشان نمره 13 تا 22 را بدست آوردند در سطح پایین، 23 تا 42 متوسط و افرادی که نمره 43 تا 72 را از پاسخهایشان کسب نمودند در دسته بالا طبقهبندی نمودیم.
وضعیت اشتغال:
تعریف نظری:
اشتغال عبارت است از هر فعالیت فکری یا بدنی که قانوناً مجاز باشد و به منظور کسب و در آمد (نقدی، غیر نقدی ) صورت گیرد (سفیری،1377: 101 ).
"وضعیت اشتغال به وضعیتی اطلاق می گردد که افراد از لحاظ اشتغال دارند، به عبارت دیگر افراد از لحاظ اشتغال یا شاغل هستند یا غیر شاغل " (آستین افشان ،1380: 63).
تعریف عملی:
این متغیر با طرح یک سؤال بسته از فرد درباره وضعیت اشتغال او پرسیده شده است.
- وضعيت اشتغال:
شاغل ○ بیکار در جستجوي كار ○ دانشجو يا محصل ○ بازنشسته ○
در این تحقیق وضعیت اشتغال در سطح اسمی سنجیده شده است. به شاغل کد 1، بیکار در جستجوي كار کد 2، دانشجو يا محصل کد 3 و به بازنشسته کد 4 دادیم.
- سن:
تعریف نظری:
منظور تعداد سالهای کاملی است که افراد از زمان تولد خود پشت سرگذاشته اند.
تعریف عملی:
این متغیر با طرح یک سؤال باز از فرد درباره سن او پرسیده شده است. و پس از جمعآوری دادهها به سه قسمت تقسیم خواده شد.
ابزار جمع آوریاطلاعات:
کیفیت و اعتبار هر پژوهش تا حد زیادی به اطلاعات و داده های جمع آوری شده و کیفیت اطلاعات و داده ها نیز به شیوه جمع آوری می باشد و در این راستا ابزار های مختلفی همچون مشاهده مشارکتی و غیر مشارکتی، پرسشنامه،مصاحبه و .....جهت جمع آوری اطلاعات وجود دارند. در این پژوهش از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده می گردد که این پرسشنامه توسط نگارنده تدوین شده و شامل سوآلات بسته ای می باشد که از 2 بخش تشکیل شده است.
پایایی و اعتبار ابزار
روش پردازش و تحلیل داده ها ، در این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS داده ها را در به برنامه مذکور از انواع آزمون های دو متغیره و چند متغیره استفاده می کنیم.
روایی :
روایی نشان دهنده جنبه های مادی دقت است. سوالی که در آزمون روایی مطرح میشود این است که آیا واقعاً همان چیزی اندازه گیری می شود که ما مدعی اندازهگیری ان هستیم. برای پی بردن به روایی یک شیوه یا ابزار مطالعه راههای مختلفی وجود دارد که یکی از این راهها اعتبار صوری است. منظور از اعتبار صوری میزان توافق متخصصان یک امر در رابطه با یک شاخص یا معیار است. (ساروخانی،1385: 287).
در این پژوهش حاضر از روش آزمون اعتبار محتوا استفاده شده است. اعتبار محتوا یعنی بررسی دقیق سنجه و مفهوم در پرتوی معنای ان و طرح این پرسش که آیا ابزار سنجش وادعا مفهوم مورد نظر را می سنجد یا نه؟ در این پژوهش ضوابطی را که در مطالعه ی حاضر برای حصول اطمینان از اعتبار محتوای پرسشنامه بکار گرفته شده عبارت از انجام مطالعات نظری، نظر خواهی از اساتید راهنما و مشاور و اساتید متخصص دیگر.
پايايي
يك مقياس قابل اعتماد مقياسي است كه در آن افراد در دو موقعيت زماني مختلف امتياز يكساني را به دست آورند. فقدان قابليت اعتماد در يك مقياس، ناشي از گويههاي غير قابل اعتماد است، بنابراين لازم است هر گويه را براي قابليت اعتماد آن بيازمائيم.مقياس تك بعدي مقياسي است كه در آن همه گويه ها مفهوم واحدي را اندازه گيري مي كند كه براي سنجش ان از تكنيك تحليل گويه ها استفاده شده است. راه پي بردان به اينكه آيا پاسخهاي مربوط به يك گويه خاص، با پاسخهاي گويههاي ديگر هماهنگي دارد يا خير، محاسبه ضريب همبستگي ميان نمره افراد در آن گويه و نمره آنها در بقيه مقياس است. اين ضريب، ضريب گويه به مقياس ناميده مي شود. (Corrected Item-Total Correlation) ضريب همبستگي از 0 تا 1 در تغيير است. هر چه اين ضريب بالاتر باشد تعلق گويه به مقياس بيشتر آشكار مي شود، بر اساس يك قاعده سرانگشتي اگر اين ضريب كمتراز 0/3 باشد، بايد گويه مربوط بدان از مقياس حذف شود (دواس،1376: 331).
از آنجا كه بيشتر اوقات دستيابي به افراد در دو موقعيت امكانپذير نيست، رهيافت علميتر توجه به هماهنگي پاسخ يك فرد به يك گويه در مقايسه با هر يك از گويههاي ديگر مقياس است. (همبستگيهاي گويه به گويه) اين رهيافت سنجهاي براي اندازهگيري قابليت اعتماد كلي مقياس فراهم ميكند. شاخص انآمارهاي است كه " آلفاي كرونباخ " ناميده ميشود. اين آماره از 0 تا 1 تغيير ميكند، هرچه اين رقم بآلاتر باشد، قابليت اعتماد مقياس بيشتر است. براساس يك قاعده سر انگشتي، آلفا بايد حداقل 0/7 باشد تا بتوانيم بگوييم كه مقياس داراي قابليت اعتماد است(دواس،1376: 331).
نتایج آزمون آلفای کرونباخ مربوط به متغیرهای تحقیق درزیر آمده است.
نتایج آزمون نشان ميدهد كه مقياس از اعتبار كافي براي سنجش متغير " نگرش عاطفی به خشونت علیه زنان (فیزیکی، روانی و اقتصادی)" برخوردار است. چرا كه مقدار آلفاي كرونباخ ان (0/8990) بآلاتر از 0/7 مي باشد.
نتایج آزمون نشان ميدهد كه مقياس از اعتبار كافي براي سنجش متغير "نگرش شناختی به انواع خشونت علیه زنان (فیزیکی،روانی واقتصادی)" برخوردار است. چرا كه مقدار آلفاي كرونباخ ان (0/7781) بآلاتر از 0/7 مي باشد.
نتایج آزمون نشان ميدهد كه مقياس از اعتبار كافي براي سنجش متغير " نگرش (کنشی) رفتاری به انواع خشونت علیه زنان( فیزیکی،روانی و اقتصادی)" برخوردار است. چرا كه مقدار آلفاي كرونباخ ان (0/7810) بآلاتر از 0/7 مي باشد.
نتایج آزمون نشان ميدهد كه مقياس از اعتبار كافي براي سنجش متغير " خشونت به زنان در خانواده" برخوردار است. چرا كه مقدار آلفاي كرونباخ ان (0/7810) بالاتر از 0/7 مي باشد.
نتایج آزمون نشان ميدهد كه مقياس از اعتبار كافي براي سنجش متغير " سرمايه فرهنگي " برخوردار است. چرا كه مقدار آلفاي كرونباخ آن (0/7441) بالاتر از 0/7 مي باشد.
منابعفارسی
ابراهیمی لویه، عادل(1380)، نابربرای اجتماعی و سرمایه اجتماعی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت پژوهشی.
احمدی خرآسانی، نوشین (1379) زیر سایه پدر خوانده ها، تهران ، نشر توسعه .
آذربایجانی، مسعود و دیگران ( 1382) ، روان شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی ، قم ، پژوهشکده ی حوزه و دانشگاه.
آزاد، ارمکی، تقی، چاوشیان (1381)، بدن به مثابه رسانه هویت، مجله جامعه شناسی ایران،دوره چهارم، شماره 4، زمستان .
آستین افشان، پروانه،1380 ، بررسی و روند تحولات سن ازدواج و عوامل اجتماعی و جمعیتی موثر بر ان، مقطع کارشناسی ارشد،دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
آشوری، محمد و شهلا معظمي ،1381،نگاهي به پديده همسر كشي در استان فارس ، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران ، شماره 58.
اصلاني، مينا، ( 1381) ، نتايج بهداشتي خشونت عليه زنان در خانواده ، پژوهش زنان ، فصلنامه مركز مطالعات و تحقيقات زنان ، مركز مطالعات و تحقيقات زنان دانشگاه تهران ، دوره 1 ، شماره 3.
اعزازی، شهلا،1380(الف)، تحلیل ساختاری جنسیت ، نگرش بر تحلیل جنسیتی در ایران ، گرداورنده و تنظیم نسرین جزنی ، تهران ، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
اعزازی،شهلا،(ب)خشونت خانوادگی 1380،زنان کتک خورده،تهران،نشرسالی.
آقا جانی مرسا، حسین ( 1387) جامعه شناسی همسر گزینی، ازدواج و طلاق. چاپ اول، تهران ، نشر علم .
امامی نصیر محله، علی(1383)، بررسی عوامل موثر بر میزان قدرت زنان در تصمیم گیری خانواده ، پایان نامه کارشناسی ارشد مطالعات زنان ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
امیر پویان، شیوا(1384)، منطق عملی و سرمایه جدید( مثالی در جامعه شناسی آموزش)، مجله رشد آموزش علوم اجتماعی، ویژه سرمایه اجتماعی،دوره نهم،زمستان 1384، شماره 2.
اوپنهایم ، ابراهام 1375، طرح پرسشنامه و سنجش نگرش ها . ترجمه مرضیه کریم نیا . جلد 2 ، مشهد انتشارات استان قدس رضوی .
ببی ، ارل ( 1387) روش تحقیق در علوم اجتماعی، جلد اول ترجمه رضا فاضل، تهران ، انتشارات سمت.
بدری منش، اعظم ،(1385)، تبیین جامعه شناختی نگرش زنان به خانه داری، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
بیکر، ترزال ( 1386) ، نحوه انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی ، تهران ، نشر نی.
بگرضایی،پرویز1382، بررسي عوامل موثر بر ميزان خشونت مردان نسبت به زنان در خانواده ، مطالعه موردي ،شهرستان ايلام ، پايان نامه پايان نامه كارشناسي ارشد مطالعات زنان ، دانشگاه علامه طباطبايي.
پرفيت ، آلن، ( 1378) ، پاسخ هايي به خشونت ، ترجمه مرتضي محسني ، گنج دانش ، تهران .
پناهی، محمد حسین (1375)، نظام فرهنگی، کارکردها و دگرگونیها...،فصلنامه پژوهش فرهنگی سال اول، شماره 3 و 2،پاییزو زمستان 1375.
تارین، سرکوت ( 1388) بررسی نگرش جوآنان نسبت به ازدواج و طلاق و رابطه ی ان با مولفه های محیط خانواده به راهنمایی دکتر معصومه اسماعیلی، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی.
تراسبی، دیوید (1382) ، اقتصاد و فرهنگ، ترجمه ، کاظم فرهادی ،تهران ، نشر نی.
چلبی، مسعود (1382)، جامعه شناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران ، چاپ دوم، نشر نی.
توسلی ، غلامعباس ، 1369نظریه های جامعه شناسی ،تهران ، نشر چاپ مهر قم ، چاپ اول.
خزانی، کلثوم ، ( 1388) بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش زنان نسبت به طلاق ( مطالعه موردی زنان متاهل منطقه 5 ) به راهنمایی دکتر پرویز پیران ، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی ، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی.
خوش فر، شارع پور(1379)، بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی بر هویت اجتماعی جوآنان در شهر تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل ارشاد اسلامی استان تهران.
دواس، دی،ای (1383)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، چاپ پنجم، تهران، نشر نی.
رفیع پور، فرامرز، 1372، سنجش نگرش روستاییان به جهاد سازندگی ، تهران ، مرکز تحقیقات و بررسی مسایل روستایی جهاد سازندگی .
رفیع پور، فرامرز ( 1378) اناتومی جامعه، تهران، شرکت سهامی انتشار.
رفیع پور، فرامرز(1364) کندوکاوها و پنداشته ها ، مقدمه ای بر روش های شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی، تهران،شرکت سهامی انتشار.
رضایی ، امیر سعید،(1384)، بررسی تاثیر میزان همگونی اقتصادی ، اجتماعی زوجین بر قدرت زنان در خانواده، پایان نامه کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشکده عاوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
رمضانی، محمد(1384)، تبیین رابطه سرمایه فرهنگی خانواده ها با هویت اجتماعی جوآنان ،پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشکاه اصفهان.
روح الامینی، محمود (1368)، زمینه فرهنگ شناسی، تهران، انتشارات عطار.
رئيسي ترشيزي، امر الله، (1381) ، خشونت عليه زنان و عوامل موثر بر ان ، پژوهش زمان ، فصلنامه مطالعات و تحقيقات زنان دانشگاه تهران شماره 3 ، دوره 1.
ریتزر،جورج،(1379)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر ، تهران ، انتشارات علمی.
سازمان جهاني بهداشت ،(1380 )، خشونت عليه زنان ، ترجمه شهرام رفيعي فر و سعيد پارسانيا ، تنديس ، تهران.
ساعی، علی (1381) آمار در علوم اجتماعی با کاربرد نرم افزار spss/pc در پژوهش های اجتماعی. تهران، موسسه نشر جهاد وابسته به جهاد دانشگاهی.
ساروخانی، باقر، (1385) روشهای تحقیق در علوم اجتماعی ، جلد اول،نشر پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران.
سرمد، زهره و دیگران،(1381)، روش های تحقیق در علوم رفتاری، تهران،انتشارات آگاه.
سمیعی، زهره(1379)، تاثیر سرمایه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده ها بر روی موفقیت تحصیلی و شغلی فرزندان در تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه الزهرا.
سفیری ، خدیجه ،(1377) ، جامعه شناسی اشتغال زنان ، موسسه فرهنگی و انتشاراتی تبیان.
شجاعی،زهرا،( 1383-1384) ، برای زنان فردا، مجموعه سخنرانی و مقآلات ، جلد دوم،تهران، شرکت انتشارات سوره مهر
شریفیان، اکبر ، (1385)، بررسی عوامل موثر بر میزانخشونت علیه زنان ، دوره دکتری مددکاری، دانشکده عاوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
شوکر،روی(1381) نسل من، مخاطبان و شیفتگان خرده فرهنگها، ترجمه، مراد فرهاد پور و شهریار وقفی پور،فصلنامه ارغنون، شماره 20، تابستان.
طالبی ، ابوتراب(1382) ، بررسی مسائل فرهنگی، رشته مطالعات فرهنگی، دانشگاه علامه طباطبایی.
طاهري بجد ، محمد علي، ( 1381 ) ، جايگاه خشونت در حقوق كيفري ، رساله دكتري حقوق جزا و جرم شناسي ، دانشگاه تربيت مدرس.
علوی تبار، علیرضا 1380، مشارکت در ادراه شهرها، مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری ، تهران ، انتشارات شهرداری کشور .
فاضلی، محمد (1382) مصرف و سبک زندگی، تهران، انتشارات صیح صادق ، پژوهشگاه فرهنگ، هنر وارتباطات.
فرهنگ فارسي عميد،ج1،ص 863/ فرهنگ فارسي معين ، ج1، ص 1425 .
کرلینجر، فرد،(1384) مبانی پژوهش در علوم رفتاری ، مترجمین ، حسن پاشا شریفی و جعفر نجفی وند.جلد دوم، تهران، آزادی نور.
کرچ، دیوید. کراچفیلد، اس . و بلاکی، اجرتون ، ال (1962) ، فرد در اجتماع، ترجمه محمود صناعی،1374، انتشارات زوار.
کریمی ، یوسف (1377)، روانشناسی اجتماعی ، تهران ،نشر ارسباران ،چاپ چهارم.
کریمی، یوسف(1379)، نگرش و تغییر نگرش، تهران، چاپ اول، نشر ارسباران.
کوزر ، لوئیس (1373)، زندگی و اندیشه ی بزرگان جامعه شناسی –ترجمه ی محسن ثلاثی ، تهران ، انتشارات معلم .
گلوور،دیوید و همکاران،(1383) جامعه شناسی معرفت و علم، ترجمه شاپور بهیان و همکاران، تهران ،انتشارات سمت .
گیدنز، انتونی ،1376 جامعه شناسی شناخت ، ترجمه منوچهر صبوری . دهخدا ، تهران .
لهسابی زاده ، عبدلعلی ،1380، عوامل موثر بر نگرش مردان نسبت به نقش اقتصادی زنان در جامعه ، شهر شیراز ، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز .
مارابی، محسن، (1384) ، عوامل موثر بر خشونت علیه زنان در شهر کامیاران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
محسنی، منوچهر ( 1379) ، بررسی آگاهی ها، نگرش ها و رفتارهای اجتماعی- فرهنگی در ایران، چاپ اول، تهران ، نشر دبیر خانه شورای فرهنگ عمومی کشور.
معتمدي مهر، مهدي، (1380)، حمايت از زنان در برابر خشونت، سياست جنايي انگلستان، زيتون ، تهران.
ملکی ، امیر و نژاد سیژی پروانه (1382)، رابطه سرمایه اجتماعی با خشونت علیه زنان، مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول، تابستان.
میرزاخانی اندریان، محمد(1379)بررسی ارتباط نگرش به رشته تحصیلی با عملکرد تحصیلی و تاثیر سرمایه های اجتماعی و فرهنگی روی آنها در میان دانشجویان دوره روزانه کارشناسی دانشگاه تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی،دانشکه علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز.
نادری و سیف نراقی، عزت الله و مریم (1372) روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران، انتشارات رشد.
نهاوندی، مریم(1386) پژوهشی کیفی در باب خشونت خانگی علیه زنان ، مجموعه مقالات همایش زن و پژوهش، تهران: دانشگاه تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان.
نوابی نژاد، شکوه (1385) روان شناسی زن ، تهران، نشر علم .
منابع انگلیسی
Black’s law dictionary; west publishing C.O; sinthedition; 1990; p.1570.
Jenks, C (1993) culture, London, Routlede.
Bourdieu, Pierre. (1984) Distinction, A social Critique of the Judgment of Taste. Translated by Richard Nice, Routlegde, kegan Paul Ltd, London.
Fiske, Jhon (1987), Television culture, printed in great by Routledge, London.
Frow, jonh (1987), Culturual studies and cultural value, oxford university press, newyork.
Folke, Carl and fikret Berkes (1991), a system perspectivie on the interaction between natural, human-made and cultural capital, internet, 2004.
Huch, Mary, (2000) violence against women، A worldwide problem nursing science quarterly, published by SAGE
Humphreyec & Thiara c (2003) Domestic violence and mental health, magazine of social work.
Hayes, Elain (2004), the form of capitalnterne .
Neuman, W. Lawrence (1997). Social Research methods united state Viacom company, New York، Routledge.
Oxford dictionary of law; oxford university press; fourth edition; New York; 1997; p.914.